یك داور جایزه پژوهش در سینما مطرح كرد
بدنه سینما توهم بی نیازی از پژوهش سینمایی دارد
به گزارش سام فیلم، یکی از داوران جایزه پژوهش سال سینمای ایران معتقد است: بدنه سینما با نوعی توهم بی نیازی نسبت به پژوهش های سینمایی در عرصه آزمون و خطا، به دوگانه فن (سینمای صنعتی) و شهود (سینمای هنری) بسنده کرده و نگرشی که در سینما به تضاد میان دانش نظری با دانش مهارتی و حرفه ای قائل است، درست نیست.
به گزارش سام فیلم به نقل از ایسنا، محسن بهلولی، عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و از اعضای شورای علمی پنجمین جایزه پژوهش سال سینمای ایران که بعنوان یکی از اعضای هیات داوری این دوره حضور دارد، در رابطه با اهمیت و جایگاه پژوهش در سینما، لزوم و ضرورت برگزاری جایزه پژوهش سال سینمای ایران به بیان نکاتی پرداخته است.
او تاکید دارد که جایزه پژوهش سینما باید بیشتر از آن که در رابطه با سینما باشد، برای سینما باشد؛ به این معنا که نگاهی ناظر بر حل مسئله داشته باشد.
در ادامه پاسخ های وی را به چند سوال می خوانید:
در ابتدا در رابطه با لزوم و ضرورت توجه به مقوله پژوهش در سینما بگویید؟
دیدگاه رایج و سنتی، خواستار مجزا کردن دانش آکادمیک از مهارت حرفه ای است. در فضای آکادمیک اهمیت آن چه که در ذهن وجود دارد بیشتر از آن چیزی که در دستان افراد وجود دارد. در سر دیگر طیف دل مشغولی های نظری، اموری کاملا انتزاعی، ذهنی و گسسته از حقیقت موجود و گاها ناشی از ناتوانی در حیطه ورود به عالم مهارت ها قلمداد شده است. در فضای سینمایی ایران ما با نوعی دوگانه سینمای مهارتی دانشگاهی مواجه هستیم که عمدتا هرکدام فهم متفاوت از دیگری در رابطه با سینما داشته و رغبت چندانی برای به اشتراک گذاشتن مسائل و یافته های خود با دیگری ندارند. ازاین رو پژوهش های سینمایی در فضای آکادمیک تولید، نگهداری و در نهایت فراموش می شوند و رجوع به آنها گاها به شکل عملی تزیینی هم پایه دیدار از موزه سینما خواهد بود، به همین خاطر میتوان آنرا «پژوهش موزه ای» نامید.
به چه دلیل یک پژوهشگر نمی تواند از پژوهش خود در حل مسائل مهم سینما استفاده نماید و چگونه می شود از پژوهش موزه ای به پژوهش کاربردی رسید؟
در واقع پژوهشگر سینما می تواند ذخیره غنی از اطلاعات و معلومات و تحلیل های سینمایی در اختیار داشته باشد، اما هیچگاه نداند که چگونه باید به پرسش های خاص پاسخ دهد. به عبارتی پژوهشگر آن چنان سرگرم پرداختن به ماهیت و طرح نظریه های مختلف می شود که پرسش اصلی اینکه پژوهش حاضر چگونه می تواند نقشی در حل مسائل مهم سینما برعهده داشته باشد را فراموش می کند. بنابراین باید از پژوهش موزه ای به پژوهش کاربردی گذر کرد.
عدم توجه به پژوهش های سینمایی چه تاثیری در بدنه سینما دارد؟
بدنه سینما با نوعی توهم بی نیازی نسبت به پژوهش های سینمایی در عرصه آزمون و خطا به دوگانه فن (سینمای صنعتی) و شهود (سینمای هنری) بسنده کرده است. در نتیجه در مشاغل مهارتی و حرفه ای به مانند سینما، به علت فقدان ترکیب دانش نظری و عملی اغلب نگاهی محدود به مبحث دانش حرفه ای خود دارند. اما لزوم وجود دانش آکادمیک و نظری و بهره بردن از پژوهشها و نظریه ها برای خیلی از انواع، امری کاملا بدیهی است و نبود آن مانع درک مناسب و کافی و همینطور ارزیابی درست از مهارت حرفه ای در حوزه سینما خواهد شد. ازاین رو نگرشی که قائل به تضاد میان دانش نظری با دانش مهارتی و حرفه ای در حوزه سینما است، نادرست است. چونکه هیچ نوع مهارت حرفه ای بدون دانش نظری به معنای دقیق و درست آن صورت نخواهد گرفت. البته در اینجا سخن از رابطه تقدم و تاخر یا ارتباط طولی میان پژوهش سینمایی و حرفه سینما و در صدر نشاندن یکی بر دیگری نیست چونکه که در واقع سینما در شکل مطلوب آن حاصل دیالکتیکی میان این دو بعد نظریه و عمل است.
به نظر شما چه چیزی مانع دیده شدن و عدم پرداخت به پژوهش های مرتبط در بین اهالی سینما شده است؟
مسئله جالب توجه اینست که حتی پژوهش های سینمایی هم خود در چارچوب دوگانه نشریات دانشگاهی و غیردانشگاهی فضایی کاملا بیگانه با یکدیگر را تجربه می کنند. حقیقت اینست که پژوهش های بنیادی و حتی کاربردی سینمایی با ماهیت علمی پژوهشی راهی به دل مجلات تخصصی سینمایی که بی گمان خوانندگان بی شماری از هر دو طیف مخاطب تخصصی سینما و حتی خود سینماگران از یک سو و مخاطب عام از طرفی را در بر می گیرد، ندارند. در واقع تکلف دست و پاگیر انتشار پژوهش های علمی در نشریات دانشگاهی به قصد دریافت امتیازات آکادمیک و ثبت در رزومه علمی (اگرچه در کمال ناباوری نشریه علمی پژوهشی خاص با نام و یا با مبحث خاص سینما در بین انبوهی از نشریات پژوهشی به چشم نمی خورد) مانع از پیوند و دیده شدن این پژوهشها در بین اهالی سینما شده است.
به نظر شما جایزه پژوهش باید در رابطه با سینما باشد یا برای سینما؟
از نظر اینجانب جایزه پژوهش سینما باید بیشتر از آن که در رابطه با سینما باشد، برای سینما باشد؛ به این معنا که نگاهی ناظر بر حل مسئله داشته باشد. در واقع موضوعیت پژوهش صورت گرفته به معنای مسئله مدار بودن پژوهش با محوریت سینمای ملی می تواند از شاخصه های مهم در گزینش پژوهش های سال سینمای ایران باشد. هم چنین مناسب می باشد که پژوهش های ارائه شده فارغ از گونه های مختلف آن (مقاله، رساله، جستار و غیره) در محورهای موضوعی تفکیک شده به رقابت بپردازند تا امکان داوری بهینه به منظور مقایسه مناسب تر و منع پژوهش های تکراری را داشته باشیم.
با توجه به آثار رسیده به دبیر خانه این دوره جشن، کیفیت و جهت پژوهش های منتخب سال جاری را چطور ارزیابی می کنید؟
خوشبختانه پژوهش های ارسال شده به دبیرخانه جایزه پژوهش سال سینمای ایران نشان از کیفیت بالای فضای پژوهش وآموزش کشور در حوزه سینما دارد. این پژوهشها طیف های وسیعی از پژوهش های بنیادین شامل نگاههای فلسفی، جامعه شناختی، روان شناختی و مباحث تئوریک از یک سو و مباحث در ارتباط با اقتصاد سینما خصوصا با نگاه به مسئله نقش واهمیت شبکه های اجتماعی و شبکه نمایش خانگی که ناظر بر بعد کاربردی پژوهش هاست را از طرفی شامل می شود. امید اینست که در سالیان بعد گونه دیگر و البته بسیار مهم از پژوهش های سینمایی که در چارچوب دانشنامه های سینمایی است نیز، در کنار دیگر آثار پژوهشی مورد بررسی قرار گیرند. چونکه دانشنامه های سینمایی بعنوان آثار مرجع و شاخص نقش مهمی برای فعالیتهای پژوهشی برعهده دارند و البته نیازمند پژوهشی گروهی است که متاسفانه بنا به علل مختلف کمتر شاهد این گونه فعالیتهای پژوهشی گروهی در بین پژوهشگران هستیم. برای نمونه معدود دانشنامه های سینمایی تالیفی در کشور حاصل کار طاقت فرسای یک نفره است که معایب و نقصهای خاص خویش را به همراه دارد.
برگزاری جایزه پژوهش سینما چه تاثیری بر بدنه سینما دارد؟چه اقداماتی باید صورت بگیرد که جایزه پژوهش با بدنه سینما بتواند ارتباط برقرار کند؟
جایزه پژوهش سال سینمای ایران بدون شک برجسته ترین ویترین و رسانه با دایره مخاطب وسیع است که می تواند گام مهمی برای کاهش شکاف میان فضای آکادمیک و حرفه ای سینمای ایران باشد. کوشش بی وقفه دست اندرکاران و خصوصا دبیر محترم آن جناب آقای دکتر مافی با برخورداری از دانش نظری گسترده و پشتوانه مدیریتی و اجرایی مناسب سبب شده است تا بتوان به معرفی و حمایت هرچه بیشتر از پژوهش های صورت گرفته امیدوار بود. از طرفی پژوهش های ارسال شده به شورای داوری جایزه پژوهش سینمای ایران تا حد زیادی می تواند باعث درک مناسب تری از موضوعات، علایق، دل مشغولی ها و فضای حاکم بر محیط های پژوهشی سینمایی اساتید و دانشجویان کشورمان هم باشد.
ازاین رو مناسب می باشد که بتوان برای دست یافتن به نتیجه مطلوب از برگزاری این جایزه، با تحلیل محتوایی مجموعه پژوهش های منتخب سالیان گذشته به لحاظ جنس و کمیت و حوزه های پژوهشی صورت گرفته، علاوه بر جنبه قدردانی و پشتیبانی از پژوهش های صورت گرفته، تحلیلی راهبردی برای دست اندرکاران، مدیران، فیلمسازان و تمامی افراد شاغل در حرفه و آموزش و پژوهش سینما فراهم آورد.
منبع: سام فیلم
این مطلب سام فیلم را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب