آشنایی با 30 تن از نویسندگان برتر ایران
جزئیات بیشتر درباره زندگی هر نویسنده را در وب‌سایت لک لک بوک بخوانید.
1. عبدالحسین زرین‌کوب
عبدالحسین زرین‌کوب، نویسنده، تاریخ‌نگار و پژوهشگر، ۲۷ اسفند سال ۱۳۰۱ در بروجرد زاده شد. او اصالتاً خوانساری و از نوادگان ملا علی‌اکبر خوانساری بود. تحصیلات ابتدایی‌اش را در زادگاه خویش به پایان برد و دوره‌ی متوسطه را تا پایان سال پنجم متوسطه در بروجرد ادامه داد و به‌دنبال تعطیلی کلاس ششم متوسطه در تنها دبیرستان شهر، برای ادامه‌ی تحصیل به تهران رفت. رشته‌ی ادبی را برگزید و در سال ۱۳۱۹ از دبیرستان فارغ‌التحصیل شد. بعد به تدریس در دبیرستان‌های خرم‌آباد و بروجرد مشغول شد و درس‌های مختلف از تاریخ و جغرافیا و ادبیات فارسی تا عربی و فلسفه و زبان خارجی را تدریس کرد. در همین دوره، نخستین کتاب زرین‌کوب به نام فلسفه، شعر یا تاریخ تطور شعر و شاعری در ایران در بروجرد منتشر شد.
عبدالحسین زرین‌کوب در سال ۱۳۲۴، پس از آن‌که در امتحان ورودی «دانشکده‌ی علوم معقول و منقول» و «دانشکده‌ی ادبیات» حائز رتبه‌ی اول شده بود، وارد رشته‌ی ادبیات فارسی دانشگاه تهران شد. در سال ۱۳۲۷، دوره‌ی لیسانس ادبیات فارسی را با رتبه‌ی اول به پایان رساند، و سال بعد وارد دوره‌ی دکتری رشته‌ی ادبیات دانشگاه تهران شد. در سال ۱۳۳۴ از رساله‌ی دکتریِ خود با عنوان نقدالشعر، تاریخ و اصول آن، که زیرنظر بدیع‌الزمان فروزانفر تألیف شده‌بود، با موفقیت دفاع کرد. زرین‌کوب در سال ۱۳۳۰ در کنار عده‌ای از فضلای عصر، همچون محمد معین، پرویز ناتل خانلری، غلامحسین صدیقی و عباس زریاب خویی برای مشارکت در طرح ترجمه‌ی مقالات دائرةالمعارف اسلام (طبع هلند) دعوت شد.
از سال ۱۳۳۵ با رتبه‌ی دانشیاری کار خود را در دانشگاه تهران آغاز کرد و عهده‌دار تدریس تاریخ اسلام، تاریخ ادیان، تاریخ کلام و تاریخ تصوف در دانشکده‌های ادبیات و الهیات شد. زرین‌کوب چندی نیز در «دانشسرای عالی تهران» و «دانشکده‌ی هنرهای دراماتیک» به تدریس پرداخت. وی از سال ۱۳۴۱ به بعد، در فواصل تدریس در دانشگاه تهران، در دانشگاه‌های آکسفورد، سوربن، هند و پاکستان، و در سال‌های ۱۳۴۷ تا سال ۱۳۴۹ در آمریکا به‌عنوان استاد میهمان در دانشگاه‌های کالیفرنیا و پرینستون به تدریس پرداخت.
عبدالحسین زرین‌کوب در سال‌های ورودش به دانشکده، با قمر آریان آشنا شد. قمر آریان، در گفتگویی که در سال ۱۳۸۳ در روزنامه‌ی جام جم چاپ شد، تعریف کرد که آشنایی آن‌ها در فضای دانشکده نزدیک به ۹ سال ادامه یافته بود، تا آن‌که سرانجام عبدالحسین زرین‌کوب، که سی‌ساله شده‌بود، از آریان خواستگاری کرد. به گفته‌ی خودش، زمانی که ماجرا را با پدرش مطرح کرد، شنید که پدرش به‌خوبی با زرین‌کوب آشناست و مقالاتی از او خوانده، اما فکر می‌کرده که نویسنده‌ی آن مقالات باید مردی ۵۰ ساله باشد. آریان و زرین‌کوب در سال ۱۳۳۲ با هم ازدواج کردند و تحصیلات خود را در مقطع دکتری نیز ادامه دادند (زرین‌کوب نفر اول و آریان نفر دوم در کنکور دکتری بود). و پس از فارغ‌التحصیلی، سال‌های سفرشان آغاز شد. قمر آریان سال‌های بسیاری را همراه با همسرش در هند، چندین کشور اروپایی و عربی و لبنان گذراند. ازدواج آریان و زرین‌کوب فرزندی به‌دنبال نداشت.
عبدالحسین زرین‌کوب در ۲۴ شهریور ۱۳۷۸ در ۷۷ سالگی در تهران درگذشت.
کتابشناسی
- نقد ادبی:
۱.فلسفه‌ی شعر (۱۳۲۳)
۲.نقد ادبی (۱۳۳۸)
۳.با کاروان حله مجموعه‌ای از نقد ادبی (۱۳۴۳)
۴.شعر بی‌دروغ، شعر بی‌نقاب (۱۳۴۶)
۵.از کوچه‌ی رندان(۱۳۴۹)
و ...
- تاریخ ایران:
۱.دو قرن سکوت سرگذشت حوادث و اوضاع تاریخی ایران در دو قرن اول اسلام (۱۳۳۰)
۲.تاریخ ایران بعد از اسلام (کتاب)(۱۳۴۳)
۳.تاریخ مردم ایران (۲ جلد) (۱۳۶۴)
۴.روزگاران تاریخ ایران از آغاز تا سقوط سلطنت پهلوی (۱۳۷۳)
- تاریخ اسلام:
۱.بامداد اسلام (۱۳۴۶)
۲.کارنامه اسلام (۱۳۴۸)
- اندیشه:
۱.ارزش میراث صوفیه (۱۳۴۲)
۲.فرار از مدرسه درباره زندگی و اندیشه ابوحامد غرالی (۱۳۵۳)
۳.جستجو در تصوف ایران (۱۳۵۷)
۴.دنبال جستجو، در تصوف ایران (۱۳۶۲)
۵.در قلمرو وجدان (۱۳۶۹)
۶.شعله طور درباره زندگی و اندیشه حلاج (۱۳۷۷)
- ترجمه:
۱.بنیاد شعر فارسی (۱۳۲۶)
۲.ادبیات فرانسه در قرون وسطی (۱۳۲۸)
۳.ادبیات فرانسه در دوره رنسانس (۱۳۲۸)
۴.شرح قصیده ترساییه خاقانی اثر مینورسکی (۱۳۳۲)
۵.فن شعر ارسطو (۱۳۳۷)
۶.ارسطو و فن شعر (۱۳۵۷)
- مجموعه مقالات:
۱.یادداشت‌ها و اندیشه‌ها (۱۳۵۱)
۲.نه شرقی، نه غربی، انسانی (۱۳۵۳)
۳.از چیزهای دیگر مجموعه چند یادداشت پراکنده (۱۳۵۶)
۴.با کاروان اندیشه (۱۳۶۳)
۵.دفتر ایام، مجموعهی گفتارها، اندیشه‌ها، و جستجوها (۱۳۶۵)
و ...
2. رضا براهنی
رضا براهنی، متولد ۱۳۱۴ در تبریز، نویسنده چپگرا، شاعر و منتقد ادبی ایرانی است. او عضو کانون نویسندگان ایران و یکی از چهره‌هایی است که در سال‌های ۱۳۴۵ تا ۱۳۴۷ برای تشکیل کانون نویسندگان ایران با جلال آل احمد همکاری داشت.
رضا براهنی در ۲۱ آذر ۱۳۱۴ خورشیدی در تبریز به دنیا آمد. خانواده‌اش زندگی فقیرانه‌ای داشتند و وی در ضمن آموزش‌های دبستانی و دبیرستانی به ناگزیر کار می‌کرد. در ۲۲ سالگی از دانشگاه تبریز لیسانس زبان و ادبیات انگلیسی گرفت، سپس به ترکیه رفت و پس از دریافت درجه‌ی دکتری در رشته‌ی خود به ایران بازگشت و در دانشگاه به تدریس مشغول شد.
وی همچنین تا زمان حضور در ایران چند دوره کارگاه نقد، شعر و قصه‌نویسی برگزار کرد که از مشهورترین شاگردان او در آن کارگاه‌ها می‌توان به شیوا ارسطویی، هوشیار انصاری‌فر، شمس آقاجانی، روزبه حسینی، عباس حبیبی بدرآبادی، مهسا محبعلی، سیدعلیرضا میرعلینقی، فرخنده حاجی زاده، ناهید توسلی، ایرنا محی‌الدین بناب، رؤیا تفتی، رزا جمالی، احمد نادعلی، رضا شمسی، علی ربیعی وزیری، پیمان سلطانی و… اشاره کرد که باعث شکل‌گیری یک جریان در دهه‌ی هفتاد شمسی شدند.
در سال ۱۳۵۱ خورشیدی به آمریکا رفت تا به افشاگری علیه حکومت شاه و تدریس بپردازد. در سال ۱۳۵۳ خورشیدی، بار دیگر به آمریکا رفت در سال ۱۳۵۶ جایزه‌ی بهترین روزنامه‌نگار حقوق انسانی را گرفت. او مدتی را در زندان ساواک گذراند و روایت‌های او از زندان‌های ساواک جنجال‌برانگیز شد. کتاب ظل الله حاوی مقدمه‌ای مفصل درباره‌ی ادبیات انقلابی و تجددخواهانه و اشعار زندان است.
آثار
- اشعار:
۱. آهوان باغ (۱۳۴۱)
۲. جنگل و شهر (۱۳۴۳)
۳. شبی از نیمروز(۱۳۴۴)
۴. مصیبتی زیر آفتاب(۱۳۴۹)
۵. گل بر گسترده ماه(۱۳۴۹)
۶. ظل الله(۱۳۵۸)
۷. نقاب‌ها و بندها (انگلیسی)(۱۳۵۶)
۸. غم‌های بزرگ(۱۳۶۳)
۹. بیا کنار پنجره(۱۳۶۷)
۱۰. خطاب به پروانه‌ها و چرا من دیگر شاعر نیمایی نیستم؟
۱۱. اسماعیل(۱۳۶۶)
- رمان:
۱. آواز کشتگان
۲. رازهای سرزمین من
۳. آزاده خانم و نویسنده‌اش، ناشر: انتشارات کاروان
۴. الیاس در نیویورک
۵. روزگار دوزخی آقای ایاز
۶. چاه به چاه
۷. بعد از عروسی چه گذشت
- نقد ادبی:
۱. طلا در مس
۲. قصه‌نویسی
۳. کیمیا و خاک
۴. تاریخ مذکر
۵. در انقلاب ایران
۶. خطاب به پروانه‌ها و چرا من دیگر شاعر نیمایی نیستم؟
۷. گزارش به نسل بی سن فردا (سخنرانی‌ها و مصاحبه‌ها)
نوشته ای از رضا براهنی
من از همان دوره‌ی اول زندگی که شروع کردم به نوشتن، هیچ‌وقت از دو چیز غافل نبودم. یکی کار خلاقه و یکی کاری که با خلاقیت نسبت مستقیم ندارد ولی در عین حال درباره‌ی خلاقیت است و آن نقد و انتقاد ادبی‌ست یا نقد و انتقاد هنری. *** بزرگ‌ترین شعر جدید ایران، به نظرم «مرغ آمین» نیما یوشیج است که شاهکار است از نظر بیان. مثل یک سمفونی است. گفتنش خیلی مشکل است. *** حقیقت این است که من هرچه را می‌دانم برای نسل‌های بعد از خودم نوشتم و امروز که با شما و از این فاصله حرف می‌زنم مدام در حال تحقیق کردن هستم و در تمام مدت می‌خوانم و از متون اصلی هم می‌خوانم و متن درجه سه را هرگز مطالعه نمی‌کنم. اگر کسی یک یادداشت درباره یک شاعر غربی نوشته باشد آن را کنار می‌گذارم و می‌روم آن ۲۵۰ صفحه‌ای را که درباره آن شاعر غربی به زبان اصلی نوشته شده است، می‌خوانم. کتابخانه من همین الان پر از کتاب‌هایی است که تازه و جدید هستند. بیشتر وقتم اینجاست. گاهی می‌شود دو سه روز از کتابخانه بیرون نمی‌روم. نسل جوان باید روزانه هفتاد هشتاد صفحه متن درست‌وحسابی بخواند.
3. فروغ فرخزاد
فروغ فرزخزاد در ۱۵ دی (به روایتی ۸ دی) ۱۳۱۳ متولد شد و در ۲۴ بهمن ۱۳۴۵ در اثر واژگونی خودرو درگذشت.
«فروغ‌الزمان فرخزاد» که با نام‌های فروغ فرخزاد و فروغ شناخته می‌شود، از مهمترین شاعران معاصر ایرانی است. تمام آثار او در قالب شعر نو هستند.
از فروغ فرخزاد ۵ دفتر منتشر شده است که عبارتند از: «اسیر»: شامل ۴۳ شعر، «دیوار» شامل ۲۵ قطعه شعر، «عصیان» شامل ۱۷ شعر، «تولدی دیگر» با ۳۵ شعر و «ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد» با ۷ شعر.
نوشته ای از فروغ فرخزاد
«آرزوی من آزادی زنان ایران و تساوی حقوق آن‌ها با مردان است… من به رنج‌هایی که خواهرانم در این مملکت در اثر بی‌عدالتی مردان می‌برند، کاملاً واقف هستم و نیمی از هنرم را برای تجسم دردها و آلام آن‌ها به کار می‌برم. آرزوی من ایجاد یک محیط مساعد برای فعالیت‌های علمی هنری و اجتماعی زنان است.»
4. صادق هدایت
صادق هدایت، متولد ۲۸ بهمن ۱۲۸۱، نویسنده، مترجم و روشنفکر ایرانی بود. وی در تاریخ ۱۹ فروردین ۱۳۳۰ بر اثر خودکشی درگذشت.
صادق هدایت یکی از مشهورترین نویسندگان، مترجمان و روشنفکران ایرانی بود.
صادق هدایت در سه‌شنبه ۲۸ بهمن‌ماه ۱۲۸۱ در شهر تهران متولد شد. پدر صادق هدایت، هدایت قلی خان هدایت (اعتضادالملک) فرزند جعفرقلی خان هدایت (نیرالملک) و مادرش خانم عذری زیورالملک هدایت دختر حسین قلی خان مخبرالدوله دوم بود. پدر و مادر صادق هدایت هر دو از تبار رضا قلی خان هدایت، یکی از نویسندگان، شعرا و مورخان مشهور در قرن سیزدهم ایران هستند که خود از بازماندگان کمال خجندی بوده است. صادق هدایت در سال ۱۲۸۷ وارد دوره ابتدایی در مدرسه علمیه تهران شد و پس از اتمام این دوره تحصیلی در سال ۱۲۹۳ دوره متوسطه را در دبیرستان دارالفنون آغاز کرد. در سال ۱۲۹۵ با توجه به ناراحتی‌ای که در ناحیه چشم برای او پیش آمد وقفه‌ای یک ساله در روند تحصیلی او به وجود آورد. اما با این حال در سال ۱۲۹۶ تحصیلات خود را در مدرسه سن‌لویی تهران ادامه داد که زمینه‌ساز آشنایی با زبان و ادبیات فرانسه شد.
صادق هدایت در سال ۱۳۰۴ دوره تحصیلات متوسطه خود را به پایان رساند و در سال ۱۳۰۵ همراه با تعدادی دیگر از دانشجویان ایرانی برای تحصیل به کشور بلژیک اعزام شد. صادق هدایت ابتدا در بندر گان بلژیک در دانشگاه این شهر به تحصیل پرداخت ولی از آب‌وهوای آن شهر به ذائقه غاش خوش نیامد تا اینکه در نهایت او را به شهر پاریس در فرانسه برای ادامه تحصیل منتقل کردند. اولین اقدام به خودکشی صادق هدایت در سال اتفاق افتاد. صادق هدایت در ساموآ حوالی پاریس که قصد کرد خود را در رودخانه مارن غرق کند ولی قایقی سررسید و او را نجات دادند. سرانجام در سال ۱۳۰۹ او به تهران بازگشت و در همین سال در بانک ملی ایران استخدام شد. در این روزها بود که در تهران گروه ربعه شکل گرفت که اعضای آن بزرگ علوی، مسعود فرزاد، مجتبی مینوی و صادق هدایت بودند. در سال ۱۳۱۱ به اصفهان سفر کرد. در همین سال بود که صادق هدایت از بانک ملی استعفا داد و در اداره کل تجارت مشغول کار شد.
در سال ۱۳۱۲ سفری به شیراز رفت و مدتی در خانه عمویش دکتر کریم هدایت اقامت داشت. در سال ۱۳۱۳ از اداره کل تجارت استعفا داد و در وزارت امور خارجه اشتغال یافت. در سال ۱۳۱۴ از وزارت امور خارجه استعفا داد. در همین سال به تأمینات در نظمیه تهران احضار و به علت مطالبی که در کتاب وغ‌وغ ساهاب درج‌شده بود مورد بازجویی و اتهام قرار گرفت. در سال ۱۳۱۵ در شرکت سهامی کل ساختمان مشغول به کار شد. در همین سال عازم هند شد و تحت نظر محقق و استاد هندی بهرام گور انکل ساریا زبان پهلوی را فراگرفت. در سال ۱۳۱۶ به تهران مراجعت کرد و مجدداً در بانک ملی ایران مشغول به کار شد. در سال ۱۳۱۷ از بانک ملی ایران مجدداً استعفا داد و در اداره موسیقی کشور به کار پرداخت و ضمناً همکاری با مجله موسیقی را آغاز کرد و در سال ۱۳۱۹ در دانشکده هنرهای زیبا با سمت مترجم به کار مشغول شد.
در سال ۱۳۲۲ همکاری با مجله سخن را آغاز کرد. در سال ۱۳۲۴ بر اساس دعوت دانشگاه دولتی آسیای میانه در ازبکستان عازم تاشکند شد. ضمناً همکاری با مجله پیام نور را آغاز کرد و در همین سال مراسم بزرگداشت صادق هدایت در انجمن فرهنگی ایران و شوروی برگزار شد. در سال ۱۳۲۸ برای شرکت در کنگره جهانی هواداران صلح از او دعوت به عمل آمد ولی به دلیل مشکلات اداری نتوانست در کنگره حاضر شود. در سال ۱۳۲۹ عازم پاریس شد و در ۱۹ فروردین ۱۳۳۰ در همین شهر به‌وسیله گاز دست به خودکشی زد. صادق هدایت ۴۸ سال داشت که خود را از زندگی رهانید. مزار صادق هدایت در گورستان پرلاشز در پاریس قرار دارد. صادق هدایت تمام مدت عمر کوتاه خود را در خانه پدری زندگی کرد.
بخشی از مهمترین آثار صادق هدایت
رباعیات خیام
فواید گیاه‌خواری
زنده بگور (مجموعه داستان کوتاه)
پروین دختر ساسان (نمایشنامه)
سایه مغول
اصفهان نصف جهان (سفرنامه)
سه قطره خون (مجموعه داستان کوتاه)
نیرنگستان
سایه روشن (مجموعه داستان کوتاه)
مازیار (جستار تاریخی و یک نمایشنامه) با همکاری مجتبی مینوی
البعثة الاسلامیة الی البلاد الافرنجیة
وغ‌وغ ساهاب با همکاری مسعود فرزاد
ترانه‌های خیام
بوف کور
سگ ولگرد (مجموعه‌داستان)
علویه خانم
ولنگاری
حاجی آقا
افسانه آفرینش (خیمه‌شب‌بازی در سه پرده)
توپ مرواری
نوشته‌های پراکنده (به کوشش حسن قائمیان)
نوشته ای از صادق هدایت
وقتی انسان شهری را وداع می‌كند مقداری از یادگار ، احساسات و كمی از هستی خودش را در آن جا می‌گذارد.
5. سهراب سپهری
سهراب سپهری شاعر، نویسنده و نقاش اهل ایران ۱۵ مهرماه ۱۳۰۷، در کاشان، به دنیا آمد.
سهراب سپهری از مهم ترین شاعران شعر نیمایی در ایران است. علاوه بر آثار سهراب سپهری در حوزه شعر و نویسندگی، نقاشی‌های بسیاری نیز از وی به جای مانده است.
سهراب سپهری در دوره‌ی ابتدایی در دبستان خیام کاشان درس خواند. دوران متوسطه برای سهراب سپهری در دبیرستان پهلوی کاشان گذشت و پس از فارغ‌التحصیلی در دوره‌ی دوساله‌ی دانشسرای مقدماتی پسران در اداره‌ی فرهنگ کاشان استخدام شد.
سهراب سپهری در شهریور ۱۳۲۷ در امتحانات ششم ادبی شرکت کرد و به وسیله آن، دیپلم دوره‌ی دبیرستان خود را گرفت. سپس به تهران آمد و در دانشکده‌ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران به تحصیل پرداخت و همزمان به استخدام شرکت نفت در تهران درآمد و پس از ۸ ماه استعفا داد.
سهراب سپهری در سال ۱۳۳۰ نخستین مجموعهی شعر نیمایی خود را با نام «مرگ رنگ» منتشر کرد. در سال ۱۳۳۲ از دانشکده هنرهای زیبا فارغ التحصیل شد و به دریافت نشان درجه‌ی اول علمی نائل آمد. در همین سال در چند نمایشگاه نقاشی در تهران شرکت کرد و نیز دومین مجموعهی اشعار خود را با عنوان «زندگی خواب‌ها» منتشر کرد.
سهراب سپهری در آذر ۱۳۳۳ در اداره‌ی کل هنرهای زیبا (فرهنگ و هنر) در قسمت موزه‌ها شروع به کار کرد و در هنرستان‌های هنرهای زیبا نیز به تدریس می‌پرداخت. در مهر ۱۳۳۴ ترجمه‌ی اشعار ژاپنی از وی در مجله‌ی «سخن» به چاپ رسید.
در مرداد ۱۳۳۶ از راه زمینی به کشورهای اروپایی سفر کرد و به پاریس و لندن رفت. ضمناً در مدرسه‌ی هنرهای زیبای پاریس در رشته‌ی لیتوگرافی نام‌نویسی کرد. وی همچنین کارهای هنری خود را در نمایشگاه‌ها به معرض نمایش گذاشت.
سهراب سپهری مدتی در اداره‌ی کل اطلاعات وزارت کشاورزی با سمت سرپرست سازمان سمعی و بصری در سال ۱۳۳۷ مشغول به کار شد. از مهر ۱۳۴۰ نیز شروع به تدریس در هنرکده‌ی هنرهای تزئینی تهران کرد. در اسفند همین سال بود که از کلیه‌ی مشاغل دولتی کناره‌گیری کرد.
سهراب سپهری در غروب اول اردیبهشت سال ۱۳۵۹ در بیمارستان پارس تهران به علت ابتلا به بیماری سرطان خون درگذشت. صحن امامزاده سلطان علی، روستای مشهد اردهال واقع در اطراف کاشان میزبان ابدی سهراب گردید.
سهراب در آغاز کار شاعری تحت تأثیر اشعار نیمایوشیج بود و این تأثیر در «مرگ رنگ» به خوبی قابل‌مشاهده است. با گذشت زمان، سبک سهراب سپهری دچار تغییراتی شد و شعرش با دیگر شاعران هم‌دوره خود، متمایز شد.
آثار
۱. مجموعه اشعار
۲. هشت کتاب:مرگ رنگ
۳. زندگی خواب‌ها
۴. آوار آفتاب
۵. شرق اندوه
۶. صدای پای آب
۷. مسافر
۸. حجم سبز
۹. ما هیچ، ما نگاه
۱۰. اتاق آبی
نوشته ای از سهراب سپهری
پدرم وقتی مرد، پاسبان‌ها همه شاعر بودند، مرد بقال از من پرسید چند من خربزه می‌خواهی، من از او پرسیدم: دل خوش، سیری چند؟
6. هوشنگ ابتهاج
امیر هوشنگ ابتهاج، شاعر پرآوازه‌ی ایرانی، روز یکشنبه ۶ اسفند ۱۳۰۶ در رشت متولد شد.
امیر هوشنگ ابتهاج، متولد ۶ اسفند ۱۳۰۶ در رشت است. ابتهاج از شاعران شناخته شده معاصر در ایران است. تخلص هوشنگ ابتهاج در حوزه شعر، ه. ا. سایه است.
هوشنگ ابتهاج تحصیلات ابتدایی خود را در رشت به پایان رساند و برای ادامه تحصیل در مقطع دبیرستان، به تهران آمد. اولین دفتر شعر هوشنگ ابتهاج با نام «نخستین نغمه‌ها»در همین دوران به چاپ رسید.
هوشنگ ابتهاج حدود ۶ سال، سرپرست برنامه گل‌ها در رادیوی ایران هم بود. همچنین برنامه موسیقی گلچین هفته با حضور هوشنگ ابتهاج در رادیو ایران شکل گرفت. تعدادی از غزل‌ها، تصنیف‌ها و اشعار نیمایی هوشنگ ابتهاج نیز توسط موسیقی‌دانان ایرانی مشهور نظیر محمدرضا شجریان، علیرضا افتخاری، شهرام ناظری و حسین قوامی همزمان در برنامه گلچین هفته پخش می‌شد. تصنیف مشهور و خاطره‌انگیز «تو ای پری کجایی» و تصنیف «سپیده» (ایران ای سرای امید) از اشعار مهم و مشهور هوشنگ ابتهاج محسوب می‌شود.
یکی از آثار مهم هوشنگ ابتهاج، تصحیح غزل‌های حافظ است که با عنوان «حافظ به سعی سایه» برای اولین بار در ۱۳۷۲ توسط نشر کارنامه به‌چاپ رسید. سایر آثار هوشنگ ابتهاج:
نخستین نغمه‌ها
سراب
سیاه مشق
شبگیر
زمین
چند برگ از یلدا
تا صبح شب یلدا
یادگار خون سرو
حافظ به سعی سایه (دیوان حافظ با تصحیح هوشنگ ابتهاج)
تاسیان
بانگ نی
جوایز هوشنگ ابتهاج
بیست‌وسومین جایزه بنیاد موقوفات افشار
نشان عالی «هنر برای صلح»، از طرف ششمین «جشنواره بین‌المللی هنر برای صلح»
7. فریدون مشیری
فریدون مشیری (زاده‌ی ۳۰ شهریور ۱۳۰۵ تهران، وفات ۳ آبان ۱۳۷۹) شاعر معاصر ایرانی بود.
فریدون مشیری، از شاعران به نام معاصر ایران است. فریدون مشیری در سی‌ام شهریور ۱۳۰۵ در تهران ایران به دنیا آمد و در بامداد جمعه ۳ آبان‌ماه ۱۳۷۹ خورشیدی در ۷۴سالگی در تهران درگذشت.
فریدون مشیری سرودن شعر را از نوجوانی (حدود پانزده سالگی) آغاز کرد. اولین مجموعه شعر فریدون مشیری با نام «تشنه توفان» در ۲۸ سالگی وی با مقدمه محمدحسین شهریار و علی دشتی در سال ۱۳۳۴ به چاپ رسید.
کتاب «گناه دریا» در سال ۱۳۳۵ توسط فریدون مشیری منتشر شد و در سال بعد چاپ دوم «تشنه طوفان» را با افزوده‌هایی به نام «نایافته» به چاپ رساند.
با برخی از مشهورترین آثار فریدون مشیری آشنا شوید:
تشنه طوفان
گناه دریا
نایافته
ابر
ابر و کوچه
بهار را باور کن
پرواز با خورشید
از خاموشی
برگزیده شعرها
گزینه اشعار
مروارید مهر
آه باران
سه دفتر
از دیار آشتی
8. مولانا (مولوی)
جلال‌الدین محمد بلخی معروف به مولانا، مولوی و رومی (۱۵ مهر ۵۸۶ – ۴ دی ۶۵۲ هجری شمسی) از مشهورترین شاعران ایرانی پارسی‌گوی است.
جلال الدین محمد بلخی که همه ما اورا به نام «مولانا» یا «مولوی» می‌شناسیم، در ششم ربیع الاول سال ۶۰۴ هجری (قرن هفتم) در شهر بلخ دیده به جهان گشود. اجداد مولانا همه اهل خراسان بوده‌اند. پدر مولانا، محمد بن حسین خطیبی معروف به بهاءالدین ولد و سلطان‌العلما، از بزرگان صوفیه و مردی عارف بود و مردم بلخ علاقه فراوانی بر او داشته که ظاهرا همان وابستگی مردم به بهاء ولد سبب ایجاد ترس در محمد خوارزمشاه گردیده است. در نتیجه آن، بهاءالدین ولد به قونیه مهاجرت کرد. اما در قونیه نیز با مخالفت امام فخررازی که فردی بانفوذ در دربار خوارزمشاه، روبه‌رو شد.
مولانا در سفر زیارتی که پدرش از بلخ به آن عازم شدهمراه شد. در طول این سفر در شهر نیشابور همراه پدرش به دیدار شیخ فریدالدین عطار، عارف و شاعر رفت. ظاهرا شیخ فریدالدین سفارش مولانا را در همان کودکیش (۶ سالکی یا ۱۳ سالگی ) به پدر نمود. در این سفر حج علاوه بر نیشابور در بغداد نیز مدتی اقامت گزید و ظاهرا به خاطر فتنه تاتار، از بازگشت به وطن منصرف گردیده و بهاء الدین ولد در آسیای صغیر ساکن شد. اما پس از مدتی براساس دعوت علاء الدین کیقباد به شهر قونیه بازگشت.
مولانا در هجده سالگی با گوهر خاتون دختر خواجه لالای سمرقندی ازدواج کرد که حاصل این ازدواج سه پسر و یک دختر بود. پس از فوت پدرش بهاء ولد راه پدر را ادامه داده و عمر خویش را به هدایت و ارشاد مردم سپری نمود.
مولانا در ۳۷ سالگی عارف و دانشمند دوران خود بود و مریدان و مردم از وجودش بهره‌مند بودند تا اینکه شمس‌الدین محمد بن ملک داد تبریزی روز شنبه ۲۶ جمادی‌الاخر ۶۴۲ نزد مولانا رفت و مولانا شیفته او شد. در این ملاقات کوتاه، مولانا دوره پرشوری را آغاز کرد. در این ۳۰ سال مولانا آثاری برجای گذاشت که از عالی‌ترین نتایج اندیشه بشری است.
شمس تبریزی در حدود سال ۶۴۲ هجری قمری به مولانا پیوست و چنان او را شیفته کرد، که درس و وعظ را کنار گذاشت و به شعر و ترانه و دف و سماع پرداخت و از آن زمان طبعش در شعر و شاعری شکوفا شد و به سرودن اشعار پر شور عرفانی پرداخت. کسی نمی‌داند شمس تبریزی به مولانا چه گفت و آموخت که دگرگونش کرد؛ اما واضح است که شمس تبریزی عالم و جهاندیده بود و برخی به خطا گمان کرده‌اند که او از حیث دانش و فن بی‌بهره بوده‌است که نوشته‌های او بهترین گواه بر دانش گسترده‌اش در ادبیات، لغت، تفسیر قرآن و عرفان است.
آثار
آثار منظوم
مثنوی معنوی
دیوان شمس تبریزی
رباعیات
آثار منثور
فیه ما فیه
مجالس سبعه
مکتوبات
9. هوشنگ گلشیری
«هوشنگ گلشیری» در ۲۵ اسفند سال ۱۳۱۶ در اصفهان به دنیا آمد و در ۱۶ خرداد ۱۳۷۹ در تهران درگذشت.
هوشنگ گلشیری، از نویسندگان معاصر ایرانی و سردبیر مجله‌ی کارنامه بود. پژوهشگران و کارشناسان ادبی، هوشنگ گلشیری را از تأثیرگذارترین داستان‌نویسان معاصر زبان‌فارسی دانسته‌اند. هوشنگ گلشیری با نگارش رمان کوتاه «شازده احتجاب» در اواخر دهه‌ی چهل خورشیدی به شهرت فراوانی رسید. این کتاب را یکی از قوی‌ترین داستان‌های ایرانی دانسته‌اند.
هوشنگ گلشیری کار خود را با آموزگاری در روستاها و سپس در اصفهان آغاز کرد. از سال ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۷ به دعوتِ بهرام بیضایی در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران استادی کرد. پس از انقلاب با تشکیل جلسات هفتگی داستان‌خوانی و نقد داستان از سال ۱۳۶۲ تا پایان عمر خود نسلی از نویسندگان را پرورش داد که در دهه‌ی هفتاد خورشیدی به شهرت رسیدند. هوشنگ گلشیری همچنین عضو کانون نویسندگان ایران و از بنیانگذاران حلقه ادبی جُنگ اصفهان بود. رمان پرآوازه‌ی «شازده احتجاب»، در سال ۱۳۴۸ و رمان «کریستین و کید» در سال ۱۳۵۰ منتشر شد.
هوشنگ گلشیری در سال ۱۳۵۳ به تهران آمد و با بعضی یاران قدیمی جُنگ و سایرین، جلسات هفتگی داستان‌خوانی را در خانه‌ی خود برگزار می‌کرد که سبب پرورش نویسندگان بزرگی مانند عباس معروفی، ابوتراب خسروی، حسین سناپور، شهریار مندنی‌پور و... از آن مجموعه به جامعه ادبی ایران راه یافتند. مجموعه داستان «نمازخانه‌ی کوچک من» (۱۳۵۴) و جلد اول رمان «بره‌ی گمشده‌ی راعی» (۱۳۵۶) و «معصوم پنجم» (۱۳۵۸) حاصل همین دوره بود.
هوشنگ گلشیری در سال ۱۳۶۱ همراه شورایی متشکل از نجف دریابندری، باقر پرهام و محسن یلفانی (بعدتر، محمدرضا باطنی) مطالب گاهنامه‌ی «نقد آگاه» را انتخاب می‌کردند که انتشارش تا سال ۱۳۶۳ ادامه یافت.
«جبه‌خانه» در سال ۱۳۶۲ و «حدیث ماهیگیر و دیو» در سال ۱۳۶۳ از هوشنگ گلشیری منتشر شد. هوشنگ گلشیری از اواخر سال ۱۳۶۴، با مجله‌ی «آدینه» و پس از آن، «دنیای سخن» همکاری می‌کرد.
مجموعه داستان «پنج‌گنج» در سال ۱۳۶۸ (سوئد)، فیلم‌نامه‌ی «دوازده رخ» در سال ۱۳۶۹، رمان‌های «در ولایت هوا» در سال ۱۳۷۰ (سوئد)، «آینههای دردار» (آمریکا و ایران) در سال ۱۳۷۱، مجموعه داستان «دست تاریک، دست‌روشن» در سال ۱۳۷۴ و «در ستایش شعر سکوت» (دو مقاله‌ی بلند درباره‌ی شعر) در سال ۱۳۷۴ از هوشنگ گلشیری منتشر شدند.
در کنار ادبیات و نقد معاصر، ضرورت شناخت متون کهن نیز از دل‌مشغولی‌های دائمی هوشنگ گلشیری بود. او به همراه دوستانی از اهل قلم در جلساتی هفتگی، که از سال ۱۳۶۱ آغاز شد و پانزده سالی ادامه داشت، بسیاری از آثار کلاسیک فارسی را بازخوانی و بررسی کرد.
در فروردین ۱۳۷۶، اقامتی ۹ ماهه در آلمان به دعوت بنیاد هاینریش بل برای هوشنگ گلشیری فراهم شد. فرصتی برای به پایان رساندن رمان «جن‌نامه» که نگارش آن را سیزده سال پیشتر آغاز کرده بود. در همین دوره، هوشنگ گلشیری برای داستان‌خوانی و سخنرانی به شهرهای مختلف اروپا رفت و جایزه‌ی لیلیان هلمن/ دشیل همت را نیز دریافت کرد. در زمستان ۱۳۷۶، رمان «جن‌نامه» (سوئد) و «جدال نقش با نقاش» از او انتشار یافت.
هوشنگ گلشیری سردبیری ماهنامه‌ی ادبی کارنامه را در تابستان ۱۳۷۷ پذیرفت و نخستین شماره‌ی آن را در دی ماه همین سال منتشر کرد. در این دوره جلسات بررسی شعر و داستان نیز به همت او در دفتر کارنامه برگزار می‌شد. یازدهمین شماره‌ی کارنامه به سردبیری او پس از مرگش در خرداد ۱۳۷۹ منتشر شد.
هوشنگ گلشیری در سال ۱۳۷۸ جایزه‌ی صلح اریش ماریا رمارک را در مراسمی در شهر ازنابروک آلمان دریافت کرد. در مهر ماه همین سال در آخرین سفرش در نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرانکفورت شرکت کرد. سپس برای سخنرانی و داستان‌خوانی به انگلستان رفت. مجموعهی مقالات «باغ در باغ» از هوشنگ گلشیری در پاییز ۱۳۷۸ منتشر شد.
هوشنگ گلشیری به دنبال یک دوره‌ی طولانی بیماری، که نخستین نشانه‌های آن از پاییز سال ۱۳۷۸ شروع شده بود، در ۱۶ خرداد ۷۹ در بیمارستان ایرانمهر تهران در گذشت و در امامزاده طاهر در مهرشهر کرج به خاک سپرده شد.
آثار
مجموعه‌های داستان‌های کوتاه
مثل همیشه
نمازخانه کوچک من
جُبّه‌خانه
پنج گنج
دست تاریک دست روشن
نیمه‌ی تاریک ماه (برگزیده آثار- کتاب اول)
داستان‌های بلند
شاه سیاه‌پوشان
حدیث ماهیگیر و دیو
رمان‌ها
شازده احتجاب
کریستین و کید
بره گمشده راعی
معصوم پنجم یا حدیث مرده بر دار کردن آن سوار که خواهد آمد
در ولایت هوا، تفننی در طنز
آینههای دردار
جِن‌نامه
فیلمنامه
دوازده رخ
آثار غیرداستانی
ویرایش گلستان سعدی نسخه‌ی تصحیح شده‌ی محمدعلی فروغی
باغ در باغ مجموعه مقالات
در ستایش شعر سکوت
جدال نقش با نقاش، بررسی آثار سیمین دانشور
نوشته ای از هوشنگ گلشیری
«گاهی نوشتن یک داستان شکل دادن به کابوس فردی است، تلاشی است برای به یاد آوردن و حتی تثبیت خوابی که یادمان رفته است و گاهی با همین کارها ممکن است بتوانیم کابوس‌های جمعی‌مان را نیز نشان دهیم، تا شاید باطل‌السحر آن ته‌مانده بدویت‌مان شود. مگر نه اینکه تا چیزی را به عینه نبینیم نمی‌توانیم بر آن غلبه کنیم؟ خوب! داستان‌نویس هم گاهی ارواح خبیثه‌مان را احضار می‌کند، تجسد می‌بخشد و می‌گوید: حالا دیگر خود دانید، این شما و این اجنه‌تان.»
جوایز هوشنگ گلشیری
اریش ماریا رمارک
لیلیان هلمن/دشیل همت
10. احمد شاملو
احمد شاملو (متولد ۲۱ آذر ۱۳۰۴– درگذشته‌ی ۲ مرداد ۱۳۷۹) متخلص به الف. بامداد و الف. صبح، شاعر، فیلمنامهنویس، روزنامه‌نگار، پژوهشگر، مترجم، فرهنگ‌نویس و از دبیران کانون نویسندگان ایران بود.
احمد شاملو تحصیلات مدرسه‌ای نامرتبی داشت؛ زیرا پدرش افسر ارتش بود و پیوسته از شهری به شهری دیگر می‌رفتند، و از همین روی خانواده‌اش هرگز نتوانست مدتی طولانی جایی ماندگار شوند. احمد شاملو دوران دبستان را در شهرهای خاش و زاهدان و مشهد گذراند و از همان دوران اقدام به گردآوری مواد فرهنگ عامه کرد. احمد شاملو دوره دبیرستان را در بیرجند و مشهد و تهران گذراند و سال سوم دبیرستان را در دبیرستان ایرانشهر تهران خواند و به شوق آموختن دستور زبان آلمانی در سال اول دبیرستان صنعتی ثبت نام کرد.
در اوایل دهه ۲۰ خورشیدی پدرش برای سر و سامان دادن به تشکیلات از هم پاشیده ژاندرمری به گرگان و ترکمن صحرا فرستاده شد. احمد شاملو همراه با خانواده به گرگان رفت و به ناچار در کلاس سوم دبیرستان ادامه تحصیل داد. در آن هنگام در فعالیت های سیاسی شمال کشور شرکت کرد و بعدها در تهران دستگیر شد و به زندان شوروی در رشت منتقل گردید. پس از آزادی از زندان با خانواده به رضائیه (ارومیه) رفت و تحصیل در کلاس چهارم دبیرستان را آغاز کرد. احمد شاملو با به قدرت رسیدن پیشه وری و جبهه دموکرات آذربایجان به همراه پدرش دستگیر می‌شود و دو ساعت جلوی جوخه آتش قرار می گیرد تا از مقامات بالا کسب تکلیف کنند. سرانجام آزاد می شود و به تهران باز می گردد و برای همیشه ترک تحصیل می کند.
شهرت اصلی احمد شاملو به خاطر نوآوری در شعر معاصر فارسی و سرودن گونه‌ای شعر است که با نام «شعر سپید» یا «شعر شاملویی» شناخته می‌شود. این قالب شعری هم‌اکنون یکی از مهمترین قالب‌های شعری مورد استفاده ایران به‌شمار می‌رود و تقلیدی است از شعر سپید فرانسوی یا شعر منثور. احمد شاملو که هر شاعر آرمانگرا را در نهایت امر یک آنارشیست تام و تمام می‌انگاشت، در سال ۱۳۲۵ با نیما یوشیج ملاقات کرد و تحت تأثیر او به شعر نیمایی روی آورد؛ اما نخستین بار در شعر «تا شکوفه‌ی سرخ یک پیراهن» که در سال ۱۳۲۹ با نام «شعر سفید غفران» منتشر شد وزن را رها کرد و به صورت پیشرو سبک نویی را در شعر معاصر فارسی شکل داد. «نخستین شب شعر بزرگ ایران» در سال ۱۳۴۷، از سوی وابسته فرهنگی سفارت آلمان در تهران برای احمد شاملو ترتیب داده شد. شاملو علاوه بر شعر، فعالیت‌هایی مطبوعاتی، پژوهشی و ترجمه‌هایی شناخته‌شده دارد. مجموعهی کتاب کوچه او بزرگ‌ترین اثر پژوهشی در باب فرهنگ عامه مردم ایران است. بعضی از آثار وی به زبان‌های سوئدی، انگلیسی، ژاپنی، فرانسوی، اسپانیایی، آلمانی، روسی، ارمنی، هلندی، رومانیایی، فنلاندی، کردی و ترکی ترجمه شده. او از سال ۱۳۳۱ به مدت دو سال، مشاور فرهنگی سفارت مجارستان بود. احمد شاملو در سینما نیز فعّال بود و برای فیلم‌سازان نامداری چون ساموئل خاچیکیان و ناصر ملک‌مطیعی و ایرج قادری فیلمنامه نوشته‌است.
پاره‌ای از شهرت احمد شاملو نیز از نگرش جنجالیش به شعر و موسیقی کلاسیک و سیاست روز سرچشمه می‌گیرد: تصحیحِ دیوان حافظ‌اش کم‌ارزش شمرده شد، فردوسی و سعدی را سخت می‌نکوهید و بعضی از شاعران اروپایی چون فدریکو گارسیا لورکا و پل الوار را می‌ستود، و در اواخر عمر از موسیقی کلاسیک ایرانی بیزاری می‌جست. در سیاست نیز شیوه‌ای دوگانه داشت: ضدّ حکومت ایران شعر می‌سرود، و در عین حال مخارج درمانی خود را از سفارت ایران می‌گرفت.
احمد شاملو پس از یک دوره‌ی طولانی بیماری، در تاریخ ۲ مرداد ۱۳۷۹ درگذشت و پیکرش در امامزاده طاهر کرج به خاک سپرده شده‌است. سنگ گور او را بارها ناشناسانی شکسته‌اند.
دفترهای شعر احمد شاملو:
۱. آهنگ‌های فراموش‌شده
۲. قطع‌نامه (مجموعه‌شعر)
۳. باغ آینه
۴. لحظه‌ها و همیشه
۵. آیدا در آینه آیدا
۶. درخت و خنجر و خاطره
۷. و ...
ترجمه‌های احمد شاملو:
۱. نایب اول
۲. لئون مورنِ کشیش
۳. زنگار (خزه)
۴. پابرهنه‌ها
۵. دن آرام
۶. افسانه‌های هفتاد و دو ملت
۷. دماغ
۸. سه قصه و یک نمایشنامه
۹. و ...
تحقیق و تصحیح و بازسرایی و سخنرانی:
۱. کتاب کوچه
۲. حافظ شیراز به روایت احمد شاملو
۳. افسانه‌های هفت گنبد
۴. و ...
فیلمنامه‌ها
۱. اول هیکل
۲. دختر کوهستان
۳. بن‌بست
۴. داغ ننگ
11. غزاله علیزاده
فاطمه «غزاله» علیزاده (بهمن ۱۳۲۷ – ۲۱ اردیبهشت ۱۳۷۵)، نویسنده ایرانی است که از کارهای نامدارش رمان دوجلدی خانه‌ی ادریسی‌ها است.
غزاله علیزاده نویسنده ایرانی در بهمن ۱۳۲۷ در مشهد متولد شد. مادرش منیرالسادات سیدی نیز خود شاعر و نویسنده بود. غزاله در کودکی درون‌گرا، بازیگوش و باهوش بود. او در کنکور رشته ادبیات فارسی در مشهد و کنکور حقوق و فلسفه در تهران قبول شد و به خواست مادرش در رشته حقوق وارد شد.
غزاله علیزاده با مدرک لیسانس علوم سیاسی از دانشگاه تهران، برای تحصیل در رشته‌ی فلسفه و سینما در دانشگاه سوربن به فرانسه رفت. در واقع ابتدا برای دکترای حقوق به پاریس رفت ولی با زحمت زیاد رشته‌اش را به فلسفه اشراق تغییر داد و قصد داشت پایان‌نامه‌اش را درباره‌ی مولوی بنویسد، که با مرگ ناگهانی پدرش آن را نیمه‌کاره رها کرد.
وی پیشه‌ی ادبی خود را از دهه‌ی ۱۳۴۰ و با چاپ داستان‌های خود در مشهد آغاز کرد. «سفر ناگذشتنی» نام نخستین مجموعه داستان غزاله است که در سال ۱۳۵۶ منتشر شد اما از معروف‌ترین آثار وی می‌توان به رمان دو جلدی «خانه ادریسی‌ها» و مجموعه داستان «چهارراه» نام برد.
غزاله علیزاده ابتدا با بیژن الهی (شاعر) ازدواج کرد و صاحب دختری به نام سلمی شد. سپس از او جدا شده و در سال ۱۳۶۲ با محمدرضا نظام شهیدی ازدواج کرد.
غزاله علیزاده که از بیماری سرطان رنج می‌برد بعد از دو بار خودکشی ناموفق، سرانجام در ۲۱ اردیبهشت سال ۱۳۷۵ در ۴۷ سالگی، در روستای جواهرده رامسر، خود را از درختی حلق‌آویز کرد.
کتاب خانه ادریسی‌ها سه سال پس از مرگ غزاله، جایزه بیست سال داستان‌نویسی را از آن خود کرد.
آثار
- رمان‌ها:
۱. دو منظره (۱۳۶۳)
۲. خانه ادریسی‌ها (۱۳۷۰) (۲ جلدی)
۳. شب‌های تهران
۴. ملک آسیاب
- مجموعه داستان‌ها:
۱. سفر ناگذشتنی (۱۳۵۶)
۲. چهارراه (۱۳۷۳)
۳. تالارها (۱۳۸۲)
- سایر آثار:
۱. کشتی عروس
۲. رؤیای خانه و کابوس زوال
نوشته ای از غزاله علیزاده
«متحد نیستیم. اگر حرمت‌گذار یکدیگر باشیم، می‌توانیم جهانی شویم.»
جوایز غزاله علیزاده
جایزه بیست سال داستان‌نویسی وزارت فرهنگ و ارشاد برای رمان «خانه ادریسی‌ها»
قلم طلایی مجله‌ی ادبی گردون برای داستان کوتاه «جزیره»
12. محمود دولت آبادی
محمود دولت آبادی متولد ۱۰ مرداد ۱۳۱۹ در سبزوار، نویسنده، فیلمنامهنویس و بازیگر معاصر است.
محمود دولت‌آبادی، از چهره‌های برجسته و تاثیرگذار نویسندگی در ایران معاصر است.
محمود دولت‌آبادی ۱۰ مرداد ۱۳۱۹ در روستای دولت‌آباد سبزوار در خانواده‌ای پرجمعیت متولد شد. او پس از پایان تحصیلات مقدّماتی در روستا، به سبزوار رفت و به مشاغل به فعالیت پرداخت. در نوجوانی، یک بار صحنه‌ی تئاتر را در مشهد دید و شیفته‌ی نمایش شد. همین شیفتگی در سال ۱۳۳۸ محمود دولت‌آبادی را به تهران کشید و سال بعد در تئاتر پارس مشغول به کار شد. از آغاز دهه‌ی چهل در کلاس‌های نمایش آناهیتا شرکت کرد، بازیگر نمایش شد و کم‌کم نوشتن را آغاز کرد و داستان «ته شب» را نوشت. محمود دولت‌آبادی در پایان تحصیلش در هنرکده‌ی آناهیتا در دو رشته شاگرد اول شد: نویسندگی و بازیگری. محمود دولت‌آبادی تا سال ۱۳۵۳ چندین نقش ایفا کرد و چندین اثر از جمله جلد اول کلیدر را نوشت. در همین دوران در فیلم «گاو» داریوش مهرجویی هم بازی کرد. در سال ۱۳۵۳ وقتی تصمیم داشت برای آخرین بار روی صحنه‌ی نمایش حاضر شود، یک شب قبل از اجرا توسط ساواک دستگیر شد و دو سال حبس را تحمل کرد، بدون اینکه اتهامی به او تفهیم شود.
محمود دولت‌آبادی سال ۱۳۴۹ با مهرآذر ماهر ازدواج کرد که حاصل این ازدواج سه فرزند به نام‌های سیاوش، فرهاد و سارا است.
محمود دولت‌آبادی آثار متعددی دارد. آثار او را می‌توان به چند دوره تقسیم کرد، دوره اول تا «جای خالی سلوچ» را پوشش می‌دهد، دوره دوم «کلیدر» را نوشته که از نظر تعداد واژگان دومین رمان پیوسته بلند دنیاست (اولین کتاب «در جستجوی زمان از دست رفته» است) و دوره سوم از «زوال کلنل» آغاز می‌شود و تا «آن مادیان سرخ‌یال» و «سلوک» ادامه پیدا می‌کند.
«کلیدر» زمانی که دولت‌آبادی به دعوت دانشگاه میشیگان در آمریکا به سر می‌برد، نامزد جایزه نوبل ادبیات شد. آن‌ها به دولت‌آبادی پیشنهاد بورسی ۹ ماهه دادند و گفتند در صورتی که بماند و کلیدر به انگلیسی ترجمه شود، قطعاً این رمان نوبل ادبیات را دریافت خواهد کرد، ولی او این پیشنهاد را نپذیرفت و برای تمام کردن کتاب «روزگار سپری‌شده‌ی مردم سال‌خورده» به ایران برگشت. به زعم او، آن کتاب فقط باید در ایران نوشته می‌شد.
آثار دولت‌آبادی به زبان‌های انگلیسی، فرانسوی، ایتالیایی، نروژی، سوئدی، چینی، کردی، عربی، هلندی، عبری و آلمانی ترجمه شده‌اند. محمود دولت‌آبادی چندین نمایشنامه و فیلمنامه نوشته، همچنین سابقه بازیگری برای کارگردانان معتبری چون عباس جوانمرد و بهرام بیضایی و داریوش مهرجویی در تئاتر و سینما را دارد. همچنین اقتباس از آثار دولت‌آبادی ساخت چند فیلم را به‌همراه داشته‌است.
فضای اکثر نوشته‌های دولت‌آبادی در روستاهای خراسان رخ می‌دهد و رنج و مشقت روستاییان شرق ایران را به تصویر می‌کشد.
جوایز
۱. نشان شوالیه هنر و ادب فرانسه
۲. برنده جایزه‌ی ادبی یان میخالسکی سوییس
۳. ترجمه انگلیسی رمان کُلنل، با ترجمه تام پتردیل، نامزد جایزه بهترین کتاب ترجمه در آمریکا
۴. برنده جایزه ادبی هوشنگ گلشیری برای یک عمر فعالیت
۵. نامزد دریافت جایزه مَن بوکر آسیا در جشنواره کتاب سنگاپور
۶. نامزد دریافت جایزه ادبی آسیایی، برای رمان زوال کلنل
۷. دریافت جایزه‌ی ادبیات بین‌المللی خانه‌ی فرهنگهای جهان برلین
۸. برنده جایزه ادبی واو
۹. دریافت جایزه یک عمر فعالیت فرهنگی، بدر نخستین دوره‌ی جایزه ادبی یلدا به همت انتشارات کاروان و انتشارات اندیشه سازان
۱۰. برنده لوح زرین بیست سال داستان‌نویسی بر کلیه آثار، به همراه امین فقیری
آثار دولت آبادی
۱. ته شب
۲. سفر
۳. آوسنه بابا سبحان
۴. لایه‌های بیابانی
۵. تنگنا
۶. گاواربان
۷. هجرت سلیمان
۸. با شبیرو
۹. عقیل عقیل
۱۰. از خم چنبر
۱۱. دیدار بلوچ
۱۲. کلیدر
۱۳. جای خالی سلوچ
۱۴. ققنوس
۱۵. آهوی بخت من گزل
۱۶. گل آتشین
۱۷. بیابانی و هجرت
۱۸. کارنامه سپنج
۱۹. ما نیز مردمی هستیم
۲۰. روزگار سپری شده مردم سالخوره
۲۱. اتوبوس (فیلمنامه)
۲۲. آن مادیان سرخ‌یال
۲۳. سلوک
۲۴. قطره محال‌اندیش (مجموعه مقالات و سخنرانی‌ها)
۲۵. روز و شب یوسف
۲۶. طریق بسمل شدن
۲۷. ادبار و آینه
۲۸. گلدسته‌ها و سایه‌ها
۲۹. زوال کلنل
۳۰. نون نوشتن
۳۱. میم و آن دیگران
۳۲. وزیری امیر حسنک
۳۳. تا سر زلف عروسان سخن
۳۴. بنی آدم
۳۵. این گفت و سخن‌ها
و...
نوشته ای از محمود دولت آبادی
این سرزمین یک لخته درد است، لحظه به لحظه‌اش را نگاه بکنید فاجعه‌ای است که فاجعه‌ی بعدی را دارد آبستن می‌شود. و در حرکت متوالی فاجعه، مردم هستند که مالیده می‌شوند و تبدیل می‌شوند به لخته لخته‌های تازه‌ای از درد. بنابراین، من انتظار ندارم به عنوان یک انسان ایرانی در همچه سرزمینی و با همچه تاریخی با عافیت زندگی کنم. اصلاً. من فقط می‌خواهم زنده باشم و کار کنم و این است عشق بزرگ من. چون در این سرزمین اگر کسی بخواهد کار بکند، اگر کسی بخواهد وجود خودش را به عنوان جزئی از وجود کل جامعه و مردمش صمیمانه باور داشته باشد، به جز از رنج و عذاب و فاجعه و زحمت گزیری ندارد و انتظار هیچ عافیت و آسودگی را نباید داشته باشد و عشق یعنی همین که بس افتاد مشکل‌ها.
جوایز محمود دولت آبادی
نشان شوالیه ادب و هنر فرانسه
جایزه ادبی یان میخالسکی سوییس
جایزه ادبی هوشنگ گلشیری برای یک عمر فعالیت
13. زویا پیرزاد
زویا پیرزاد نویسنده و داستان‌نویس معاصر در سال ۱۳۳۱ در آبادان به دنیا آمد.
زویا پیرزاد، از نویسندگان ارمنی‌تبار ایرانی است و رمان‌هایش در سال‌های اخیر، جزو پرفروش‌ترین کتاب‌ها بوده‌اند. کتاب «چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم» از زویا پیرزاد، جایزه بهترین رمان سال پکا، بهترین رمان سال بنیاد هوشنگ گلشیری، کتاب سال وزارت ارشاد جمهوری اسلامی و لوح تقدیر جایزه ادبی یلدا را به دست آورد و با مجموعه داستان کوتاه «طعم گس خرمالو» یکی از برندگان جشنواره بیست سال ادبیات داستانی در سال ۱۳۷۶ و جایزه «کوریه انترناسیونال» در سال ۲۰۰۹ شد. زویا پیرزاد تمام آثارش را به فرانسوی ترجمه کرده است. «عادت می‌کنیم» عنوان یکی دیگر از کتابهای زویا پیرزاد است. سه داستان «طعم گس زردآلو»، «یک روز مانده به عید پاک» و «مثل همه عصرها» در قالب «سه کتاب» از زویا پیرزاد به چاپ رسیده است.
بخشی از نقدها و تحلیل‌ها پیرامون آثار زویا پیرزاد را در رسانه لک لک بوک بخوانید.
نوشته ای از زویا پیرزاد
«یاد پدرم افتادم که می‌گفت «نه با کسی بحث کن، نه از کسی انتقاد کن. هرکی هرچی گفت بگو حق با شماست و خودت را خلاص کن. آدم‌ها عقیده‌ات را که می‌پرسند، نظرت را نمی‌خواهند. می‌خواهند با عقیده ی خودشان موافقت کنی.»
جوایز زویا پیرزاد
بهترین رمان سال پکا
جایزه بیست سال ادبیات داستانی
جایزه کوریه انترناسیونال
14. جلال آل احمد
جلال آل احمد روشنفکر، نویسنده، منتقد ادبی و مترجم ایرانی در ۱۱آذر ۱۳۰۲ در خانواده‌ای مذهبی در محله ی سیدنصرالدین شهر تهران به‌دنیا آمد.
جلال آل احمد روشنفکر، نویسنده، منتقد ادبی و مترجم ایرانی در ۱۱ آذر ۱۳۰۲ در خانواده‌ای مذهبی در محله سیدنصرالدین شهر تهران به‌دنیا آمد و در ۱۸ شهریور ۱۳۴۸ در چهل‌وپنج‌سالگی دراَسالِم گیلان درگذشت.
نخستین مجموعه داستان خود به نام «دید و بازدید» را در سال ۱۳۲۲ منتشر کرد.
سال۱۳۲۶ دومین کتاب خود به نام «از رنجی که می‌بریم» را همزمان با کناره‌گیری از حزب توده چاپ کرد که بیانگر داستان‌های شکست مبارزاتش در این حزب است.
پس از از کودتای ۲۸ مرداد وی کتاب خود را تحت عنوان «سرگذشت کندوها» به‌چاپ رساند.
مقالاتی را درباره «سوسیالیزم دهقانی اسرائیل» برای نشریه‌ای به نام ایرانیان نوشت.
داستان
پنج داستان (۱۳۵۰) (۵ داستان کوتاه)
نفرین زمین (۱۳۴۶) (یک داستان بلند)
سنگی بر گوری (نوشته ی ۱۳۴۲، چاپ ۱۳۶۰) (یک داستان بلند)
نون والقلم (۱۳۴۰) (یک داستان بلند)
مدیر مدرسه (۱۳۳۷) (یک داستان بلند)
سرگذشت کندوها (۱۳۳۷) (یک داستان بلند)
زن زیادی (۱۳۳۱) (۹ داستان کوتاه)
سه تار (۱۳۲۷) (۱۳ داستان کوتاه)
از رنجی که می‌بریم (۱۳۲۶) (۷ داستان کوتاه)
دید و بازدید (مجموعه داستان) (۱۳۲۴) (۱۲ داستان کوتاه)
15. نادر ابراهیمی
نادر ابراهیمی داستان‌نویس معاصر ایرانی ۱۴ فروردین سال ۱۳۱۵ در تهران به‌دنیا آمد.
نادر ابراهیمی در سن ۷۲ سالگی پس از چندین سال دست و پنجه نرم کردن با بیماری بعد از ظهر پنجشنبه ۱۶ خرداد ۱۳۸۷ درگذشت.
او علاوه بر نوشتن رمان و داستان کوتاه در زمینه‌هایفیلم‌سازی، ترانه‌سرایی، ترجمه، و روزنامه‌نگاری نیز فعالیت کرده‌است.
او خود در دو کتاب «ابن مشغله» و «ابوالمشاغل» ضمن شرح وقایع زندگی، به فعالیت‌های گوناگون خود نیز پرداخته‌است.
نوشتن را ـ که از ۱۵ سالگی آغاز کرد. در سال ۱۳۴۲ نخستین کتاب خود را با عنوان «خانه‌ای برای شب» را در نشر روزبهان به چاپ رسانید که داستان «دشنام» در آن با استقبالی چشمگیر مواجه شد.
تا سال ۱۳۸۰ علاوه بر صدها مقاله ی تحقیقی و نقد، بیش از صد کتاب از او چاپ و منتشر شده‌است که دربرگیرنده ی داستان بلند (رمان) و کوتاه، کتاب کودک و نوجوان، نمایشنامه، فیلمنامه و پژوهش در زمینه‌های گوناگون است.
ادبیات بزرگسال
با سرودخوان جنگ در خطه نام و ننگ
خانه‌ای برای شب (نشر روزبهان)
آرش در قلمرو تردید (یا: پاسخ‌ناپذیر) (نشر روزبهان)
مصابا و رؤیای گاجرات (نشر روزبهان)
بار دیگر شهری که دوست می‌داشتم (نشر روزبهان)
هزارپای سیاه و قصه‌های صحرا (نشر روزبهان)
افسانه ی باران (نشر روزبهان)
در سرزمین کوچک من - منتخب آثارتضادهای درونی (نشر روزبهان)
انسان - جنایت - احتمال (نشر روزبهان)
مکان‌های عمومی (نشر روزبهان)
رونوشت بدون اصل (نشر روزبهان)
درحد توانستن - شعرگونهغزل‌داستان‌های سال بد (نشر روزبهان)
ابن مشغله - زندگینامه، جلد اول (نشر روزبهان)
ابوالمشاغل - زندگینامه، جلد دوم (نشر روزبهان)
فردا شکل امروز نیست (نشر روزبهان)
براعت استهلال - از مجموعه «ساختار و مبانی ادبیات داستانی»مقدمه‌ای بر فارسی‌نویسی برای کودکان (نشر روزبهان)
مقدمه‌ای بر مصورسازی کتابهای کودکان (نشر روزبهان)
مقدمه‌ای بر مراحل خلق و تولید ادبیات کودکان (نشر روزبهان)
مقدمه‌ای بر آرایش و پیرایش کتابهای کودکان (نشر روزبهان)
دور ایران در شش ساعت - گزارش دومین نمایشگاه ایرانگردی در سال ۱۳۷۱چهل نامه کوتاه به همسرم (نشر روزبهان)
آتش بدون دود - داستان بلند هفت جلدی (نشر روزبهان)با سرودخوان جنگ، در خطه نام و ننگ یک صعود باورنکردنی تکثیر تاسف‌انگیز پدربزرگ (نشر روزبهان)
مردی در تبعید ابدی - براساس زندگی ملاصدرا (نشر روزبهان)
حکایت آن اژدها
ادبیات کودک و نوجوان
دور از خانه - قصه برگزیده آسیا، از سوی «سازمان جهانی یونسکو» و کتاب برگزیده شورای کتاب کودک در سال ۱۳۴۷
کلاغ‌ها - جایزه اول فستیوال کتابهای کودکان توکیو ژاپن، جایزه اول - سیب طلایی - براتیسلاوا، جایزه اول تعلیم و تربیت از یونسکو چاپ شده در سال ۱۳۴۸
سنجاب‌ها در سال ۱۳۴۹ به چاپ رسیده‌است. قصه برگزیده آسیا، از سوی «سازمان جهانی یونسکو» و کتاب برگزیده شورای کتاب کودک در سال ۱۳۴۷
قصه گل‌های قالی چاپ شده در ۱۳۵۲- جایزه بزرگ جشنواره کتاب کودک کنکور نوما، ژاپن
پهلوان پهلوانان؛ پوریای ولی - چاپ شده در سال ۱۳۵۲- کتاب برگزیده از سوی «آکادمی المپیک» همایش فردوسی و اخلاق پهلوانی ۱۳۸۴، جایزه بزرگ جشنواره کتاب کودک کنکور نوما، ژاپن ۱۹۷۸
باران - آفتاب و قصه کاشی چاپ شده در سال ۱۳۵۳
بزی که گم شد چاپ شده در سال ۱۳۵۳من راه خانه‌ام را بلد نیستم چاپ شده در سال ۱۳۵۳
سفرهای دورودراز هامی و کامی در وطن
پدر چرا توی خانه مانده‌است - از مجموعه «قصه‌های انقلاب برای کودکان» چاپ شده در سال ۱۳۵۷
مقاله
«گزارش‌ها» (۱۳۲۵)
«حزب توده سر دو راه» (۱۳۲۶)
غرب زدگی (۱۳۴۱)
«کارنامه سه ساله» (۱۳۴۱)
ارزیابی شتاب‌زده (۱۳۴۳)
یک چاه و دو چاله (۱۳۵۶)
در خدمت و خیانت روشنفکران (۱۳۵۶)
مکالماتنیما چشم جلال بوددر خدمتیماسرائیل، عامل امپریالیسم (چاپ کتاب در تاریخ مهر ۱۳۵۷)
16. غلامحسین ساعدی
غلامحسین ساعدی با نام مستعار «گوهر مراد» در ۲۴ دی ۱۳۱۴ در تبریز بدنیا آمد و در ۲ آذر ۱۳۶۴ درگذشت.
غلامحسین ساعدی پزشک و یکی از تاثیرگذارترین نمایشنامه‌نویسان ایرانی بعد از بهرام بیضایی و اکبر رادی به شمار می‌رود. غلامحسین ساعدی بعد از انقلاب اسلامی از کشور خارج شد و در پاریس درگذشت.
از جمله آثار غلامحسین ساعدی می‌توان به «عزاداران بیل»، «گاو» و «دایره مینا» اشاره کرد. بعضی از آثار غلامحسین ساعدی از جمله «گاو» دستمایه اقتباس سینمایی نیز بوده‌اند.
نوشته ای از غلامحسین ساعدی
«زبان فارسی، ستونِ فقرات یک ملت عظیم است. من می‌خواهم بارش بیاورم. هرچه که از بین برود، این زبان باید بماند.»
17. عباس معروفی
عباس معروفی در ۲۷ اردیبهشت سال ۱۳۳۶ در تهران متولد شد.
عباس معروفی که همه شما اورا بیشتر با کتابهای «سمفونی مردگان» و «سال بلوا» می‌شناسید، از چهره‌های برجسته نویسندگی و داستان‌نویسی در ایران است. عباس معروفی در تهران (محله بازارچه نایب السلطنه) متولد شد. عباس معروفی دیپلم ریاضی خود را از دبیرستان مروی اخذ نمود و سپس در پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران در رشته ادبیات دراماتیک ادامه تحصیل داد و حدود یازده سال معلم ادبیات در دبیرستان‌های هدف و خوارزمی تهران بود.
نخستین مجموعه داستان عباس معروفی با نام «روبروی آفتاب» در سال ۱۳۵۹ در تهران منتشر شد. پیش و پس از آن نیز داستان‌های معروفی در بعضی از مطبوعات به چاپ می‌رسید اما با انتشار «سمفونی مردگان» بود که نامش به عنوان نویسنده‌ای صاحب سبک، تثبیت شد.
عباس معروفی مدتی از اعضای کانون نویسندگان ایران بود که با پلمپ این مرکز، کارش متوقف شد. در سال ۱۳۶۶ به عنوان مدیر اجراهای صحنه‌ای، مدیر ارکستر سمفونیک تهران و مدیر روابط عمومی (سه سال و نیم) بیش از ۵۰۰ کنسرت موسیقی از هنرمندان مختلف کشور به اجرا درآورد که از تلاش‌های شبانه‌روزی اوست. مجله‌ی موسیقی «آهنگ» نیز به سردبیری عباس معروفی در همین دوران انتشار یافت.
در سال ۱۳۶۹ مجله ادبی «گردون» را پایه‌گذاری کرد و بطور جدی به کار مطبوعات ادبی روی آورد، اما توقیف آن مجله عباس معروفی را ناگزیر به ترک وطن کرد. معروفی به آلمان رفت و مدتی از بورس «خانه هاینریش بل» بهره گرفت؛ یک سال هم به عنوان مدیر در آن خانه کار کرد. پس از آن برای گذران زندگی دست به کارهای مختلف زد؛ مدتی به عنوان مدیر شبانه یک هتل کار کرد و آنگاه «خانه هنر و ادبیات هدایت»، بزرگ‌ترین کتابفروشی ایرانی اروپا را در برلین بنیاد نهاد، به کار کتابفروشی مشغول شد و کلاس‌های داستان‌نویسی خود را نیز در همان محل تشکیل داد.
عباس معروفی همچنین بنیان‌گذار سه جایزه ادبی قلم زرین گردون، قلم زرین زمانه و جایزه ادبی تیرگان است.
آثار
- رمان:
۱. سمفونی مردگان
۲. سال بلوا
۳. پیکر فرهاد
۴. فریدون سه پسر داشت
۵. ذوب شده
۶. تماماً مخصوص
۷. نام تمام مردگان یحیاست
- مجموعه داستان:
۱. روبروی آفتاب
۲. آخرین نسل برتر
۳. عطر یاس
۴. دریاروندگان جزیره آبی‌تر
۵. شاهزاده برهنه
۶. چرخ گردون با گل‌ریز عباس پور
۷. کتاب دوم با گل‌ریز عباس پور
- نمایشنامه:
۱. تا کجا با منی
۲. ورگ
۳. دلی بای و آهو
۴. آونگ خاطره‌های ما (سه نمایشنامه)
۵. آن شصت نفر، آن شصت هزار
۶. و خدا گاو را آفرید
- شعر:
۱. نامه‌های عاشقانه و منظومه‌ی عین‌القضات و عشق (۲۰۱۱)
۲. چهل ساله‌تر از پیامبر (۲۰۱۸)
- مقالات:
۱. این‌سو وآن‌سوی متن (تجربه‌ها و تکنیک‌های ادبیات داستانی) (۲۰۱۲)
- مجله:
۱. مجله موسیقی آهنگ
۲. مجله ادبی گردون
۳. مجله ادبی آیینه اندیشه
نوشته ای از عباس معروفی
«وقتی آدم یک نفر را دوست داشته باشد بیشتر تنهاست. چون نمی‌تواند به هیچ کس جز به همان آدم بگوید که چه احساسی دارد. و اگر آن آدم کسی باشد که تو را به سکوت تشویق می‌کند، تنهایی تو کامل می‌شود...»
جوایز عباس معروفی
جایزه هلمت هامت
جایزه بنیاد انتشارات ادبی فلسفی سور کامپ
جایزه بنیاد ادبی آرتولد تسوایگ
18. بزرگ علوی
سیّد مجتبی آقا بزرگ علوی شهرت‌یافته به آقا بزرگ علوی و بزرگ علوی (۱۳ بهمن ۱۲۸۲، تهران -۲۸ بهمن ۱۳۷۵، برلین) نویسنده واقع‌گرا، سیاست‌مدار چپگرا، روزنامه‌نگار نوگرا و استاد زبان فارسی ایرانی بود که بیش از چهار دهه از نیمه دوم سده بیستم را در آلمان زیست و به ترجمه، نقد و فرهنگ‌نامه‌نویسی نیز پرداخت.
بزرگ علوی را همراه صادق هدایت و صادق چوبک، پدران داستان‌نویسی نوین ایرانی می‌دانند.
علوی همپای صادق هدایت در دگرگونی داستان‌نویسی ایران تأثیر گذاشت و همانند او به سبک واقع‌گرایی می‌پرداخت؛ «با گرایش‌های رمانتیکی که در روحیه ایرانی ریشه دارد.» و با نثری که «طنین زیباپرستانه‌ای دارد»، در داستان‌پردازی‌هایش به نوآوری گرایش داشت. در بیشتر آثارش، ابتدا گِرِه‌ای هست و حادثه اصلی پیشتر روی‌داده است و راوی، حادثه داستان را بازسازی می‌کند. این شگرد را اساساً ویژه ادبیات پلیسی می‌دانند. به سبک واقع‌گرایی اجتماعی می‌پرداخت و در داستان‌هایش به نابسامانی‌های اجتماعی روی می‌آورد؛ شخصیت‌های داستان‌هایش پویا یا مبارز هستند.
خانواده‌اش بازرگان و مشروطه‌خواه بودند. در ۱۳۰۲ همراه پدرش به آلمان رفت و در رشته علوم تربیتی و روانشناسی ادامه تحصیل داد تا در ایران آموزگار شود. پدرش سید ابوالحسن علوی از کنشگران سیاسی بود که در ۱۳۰۶ در برلین خودکشی کرد. بزرگ علوی سال بعد به ایران بازگشت و در مدرسه صنعتی شیراز یک سال به تدریس زبان آلمانی پرداخت. او که از نسل نخستین دانش‌آموختگان ایرانیِ اروپا در آغاز سده ۱۴ ه.ش (دهه ۱۹۲۰م) به شمار می‌رفت، نخستین داستان برجسته‌اش، «سربازِ سُربی» را در دهه ۱۳۰۰ش نگاشت.
در ۱۳۰۸ در تهران، تدریس و نویسندگی را ادامه داد. ترجمه کتاب حماسه ملی ایران از تئودور نولدکه را آغاز کرد و بخش‌هایی از آن را در مجله شرق (سعید نفیسی) چاپ کرد. در ۱۳۱۰ با صادق هدایت آشنا شد و همراه مسعود فرزاد و مجتبی مینوی، گروه نوگرای ربعه را در برابر ادیبان سنت‌گرا برپا کرد. سپس به‌طور مشترک با صادق هدایت و شین پرتو، مجموعه داستان انیران را در همان سال چاپ کرد. در این دوران در مجله دنیا با تقی ارانی نیز همکاری می‌کرد و با نام مستعار «فریدون ناخدا» مقاله می‌نوشت. نخستین مجموعه داستان خود را در ۱۳۱۳ با عنوان چمدان نشر کرد که تأثیرپذیری‌اش از صادق هدایت و روانکاوی زیگموند فروید در آن آشکار است. در اردیبهشت ۱۳۱۶ همراه گروه پنجاه‌وسه نفر دستگیر، محاکمه و به جرم پیروی از مرام اشتراکی به هفت سال زندان محکوم شد؛ تا شهریور ۱۳۲۰ زندانی ماند.
بزرگ علوی در آثاری که پس از رهایی از زندان نوشت، به واقع‌گرایی انتقادی پرداخت. در ورق‌پاره‌های زندان (۱۳۲۰) که آن را پنهانی در زندان می‌توانست ثبت کند، روزانه‌نویسی‌ها و خواسته‌های هم‌بندیان خود را آشکار ساخت. ۵۳ نفر نیز از دوران زندانش سخن می‌گوید و تصویری است از مبارزه‌های روشنفکران در دوره پهلوی اول. در ۷ مهر همان سال، عضو حزب توده ایران و از اعضای بنیان‌گذار آن شد، در ۱۳۲۲ عضو هیئت‌مدیره انجمن روابط فرهنگی ایران و شوروی و سردبیر پیام نو شد و تا ۱۳۳۰ ترجمه‌ها، نقدها، داستان‌ها و سفرنامه‌هایی در این مجله و مجلات سخن و مردم به چاپ رساند. در برگزاری نخستین کنگره نویسندگان ایران در تیر ۱۳۲۵ مشارکت فعال داشت.
سومین مجموعه داستان خود، نامه‌ها را در ۱۳۳۰ پایان داد که مضمونش پیرامون اختلاف میان پدران و پسران است که درراه پیشرفت و پیشبرد با محافظه‌کاران مبارزه می‌کنند. شاهکار خود، چشم‌هایش را در ۱۳۳۱ چاپ کرد که رمانتیک و بر بستر مسائل سیاسی و مبارزاتی نوشته‌شده است. در ابتدای تابستان ۱۳۳۲ برای شرکت در یک جشنواره ادبی به پراگ رفت. به هنگام کودتای ۲۸ مرداد، به آلمان شرقی رفت و پس از مدتی، به استادی دانشگاه هومبولت در رشته زبان و ادبیات فارسی منصوب شد. سپس در سال‌های بعد، به ایران‌شناسی روی آورد و داستان‌هایی درباره امیدها و رنج‌های مهاجران و آوارگان ایرانی در اروپا نگاشت. برخی از آن داستان‌ها را در مجموعه‌های میرزا و مجله کاوه منتشر کرد. رمانی با عنوان سالاری‌ها (۱۳۵۷) درباره تحولات خانواده‌ای اشرافی در دهه ۱۳۰۰ نوشت. در موریانه (۱۳۷۲)، واپسین سال‌های پادشاهی ایران را از دید یک مقام ساواک بررسی کرد. رمان روایت را درباره زندگی یک مبارز حزبی در سال‌های پیش و پس از کودتای ۲۸ مرداد نوشت که پس از مرگش در ۱۳۷۷ چاپ شد.
او را از نویسندگان برجسته ایرانی در سده ۲۰م می‌دانند که ابتکار ویژه داستان‌نویسی داشته و آثارشان راهگشای نسلی نوگرا شد و نفوذشان به‌اندازه‌ای بود که واقع‌گرایی بر داستان‌نویسی ایرانی چیرگی همیشگی یافت.
آثار
۱. چمدان
۲. ورق پاره‌های زندان
۳. چشم‌هایش
۴. سالاری‌ها
۵. میرزا
۶. موریانه
۷. گیله‌مرد
۸. روایت
آثار غیرداستانی :
بزرگ علوی کتاب حماسه ی ملی ایران نوشته ی تئودور نولدکه، در ۱۳۱۲ دوشیزه ی اورلئان از فریدریش شیلر؛ در ۱۳۲۹ باغ آلبانو از آنتون چخوف و کسب‌وکار میسیز وارن از جرج برنارد شاو را ترجمه کرد. همچنین برخی از آثار هدایت و آثار کلاسیک ایرانی را به آلمانی برگرداند و کتاب تاریخ و توسعه ی ادبیات معاصر فارسی را در ۱۳۴۲به آلمانی نگاشت و با اچ. یونگر در تألیف فرهنگ فارسی-آلمانی (۱۳۴۴) همکاری داشت.
نوشته ای از بزرگ علوی
هر کس در زندگانی‌اش فقط یک بار می‌تواند ستاره دنباله‌دار را ببیند … یک بار، فقط یک بار این در زندگی اشخاص روی می‌دهد. خوشبختی هم مثلِ ستاره دنباله‌دار فقط یک بار در زندگی مردم پیدا می‌شود. بعضی‌ها از این یک بار هم برخوردار نشده‌اند.
19. ابراهیم گلستان
سید ابراهیم گلستان (با نام اصلی سید ابراهیم تقوی شیرازی)، (متولد ۲۶ مهر ۱۳۰۱ در شیراز)، کارگردان، داستان‌نویس، مترجم، روزنامه‌نگار، و عکاس ایرانی است.
ابراهیم گلستان در سال ۱۳۲۰ برای تحصیل حقوق به تهران رفت. در آنجا در ۲۱ سالگی با دختر عمویش فخری گلستان ازدواج کرد. سپس به عضویت حزب توده درآمد و تحصیل در دانشکده‌ی حقوق دانشگاه تهران را نیمه‌کاره رها کرد. او در آن زمان به عنوان عکاس روزنامه‌های رهبر و مردم به کار مشغول بود. وی در سال ۱۳۲۶، کتاب اول خود را که مجموعهی داستانی با نام «به دزدی رفته‌ها» بود، منتشر کرد.
ابراهیم گلستان پس از سال ۱۳۳۶، استودیوی سینمایی خود را با نام «استودیو گلستان» تأسیس کرد و تعدادی فیلم مستند برای یکی از سازمان‌های شرکت نفت ساخت. یک آتش و موج و مرجان و خارا از این جمله‌اند. به دلیل این همکاری‌ها، عده‌ای از روشنفکران آن دوره به وی لقب «گلستان نفتی» داده بودند. یکی از کسانی هم که در برابر این قضایا موضع‌گیری صریح کرد و گلستان را مورد تقبیح و شماتت قرار داد، جلال آل احمد بود. او ساختن فیلم تبلیغاتی موج و مرجان و خارا را نمونه‌ای از رفتارهای روشنفکران واداده می‌دانست.
ابراهیم گلستان کارگردان دو فیلم داستانی با نام‌های خشت و آینه (۱۳۴۴) و اسرار گنج دره‌ی جنی (۱۳۵۰) نیز هست. وی همچنین تهیه‌کننده‌ی فیلم خانه سیاه است به کارگردانی فروغ فرخزاد بوده‌است. ابراهیم گلستان با فروغ فرخزاد رابطه‌ی عاشقانه داشته‌است. وی تا سال ۱۳۴۶، مجموعه داستانی منتشر نکرد.
ابراهیم گلستان از سال ۱۳۵۷ در استان ساسکسِ انگلستان زندگی می‌کند. وی دو فرزند با نام‌های کاوه و لیلی دارد؛ کاوه گلستان عکاس خبری ایرانی، در مأموریتی در سال ۲۰۰۳ به همراه گروه خبری بی‌بی‌سی در عراق بر اثر انفجار مین کشته شد؛ لیلی گلستان، به‌عنوان مترجم، نویسنده و مسئول گالری گلستان در ایران فعالیت می‌کند.
مانی حقیقی، کارگردان، و مهرک گلستان، خواننده‌ی رپ، صنم حقیقی و محمود حقیقی نوه‌های او هستند.
آثار
کتاب‌ها
۱. ۱۹۴۸ - آذر، ماه آخر پاییز (۷ داستان)
۲. ۱۹۵۵ - شکار سایه (۴ داستان)
۳. ۱۹۶۷ - جوی و دیوار و تشنه (۱۰ داستان)
۴. ۱۹۷۴ - اسرار گنج دره‌ی جنّی
۵. ۱۹۷۵ - مد و مه (۳ داستان)
۶. ۱۹۹۵ - خروس (۱ داستان بلند)
۷. نامه به سیمین به همت عباس میلانی
۸. مختار در روزگار
۹. برخوردها در زمانه برخورد
ترجمه‌ی داستان
۱. کشتی‌شکسته‌ها (۵ داستان)
۲. زندگی خوش و کوتاه فرانسیس مکومبر، نوشته‌ی ارنست همینگوی)
۳. هاکلبری فین، نوشته‌ی مارک توین
۴. دون ژوان در جهنم، نمایشنامه، اثر جورج برنارد شاو)
فیلم‌های مستند
۱. ۱۳۳۶ - از قطره تا دریا
۲. ۱۳۳۶ تا ۱۳۴۱ - چشم‌اندازها (آتش، آب و گرما،...)
۳. ۱۳۳۷ تا ۱۳۴۰ - یک آتش
۴. ۱۳۴۰ - خراب آباد [ما آدمیم]
۵. ۱۳۳۷ تا ۱۳۴۱ - موج و مرجان و خارا
۶. ۱۳۴۲ - تپه‌های مارلیک
۷. ۱۳۴۴ - خرمن و بذر
۸. ۱۳۴۴ - گنجینه‌های گوهر
فیلم‌های داستانی
۱. ۱۳۴۱ - دریا (بلند داستانی، ناتمام)
۲. ۱۳۴۱ - فیلم کوتاه خواستگاری
۳. ۱۳۴۴ - خشت و آینه
۴. ۱۳۵۳ - اسرار گنج دره‌ی جنّی
20. هوشنگ مرادی کرمانی
هوشنگ مرادی کرمانی
هوشنگ مرادی کرمانی، نویسنده معاصر ایرانی در ۱۶ شهریور ۱۳۲۳ در روستای سیرچ از توابع بخش شهداد کرمان به دنیا آمد.
شهرت هوشنگ مرادی کرمانی به خاطر کتاب‌هایی است که در حوزه ادبیات کودکان و نوجوانان نوشته‌است.
هوشنگ مرادی کرمانی از سال ۱۳۳۹ در کرمان و در همکاری با رادیو محلی کرمان، نویسندگی را آغاز کرد و در سال ۱۳۴۷ با چاپ داستان در مطبوعات فعالیت مطبوعاتی‌اش را گسترش داد.
اولین داستان هوشنگ مرادی کرمانی به نام «کوچه ما خوشبخت‌ها» در مجله خوشه (به سردبیری ادبی شاملو) منتشر شد که حال و هوای طنز آلود داشت. در سال ۱۳۴۹ یا ۱۳۵۰ اولین کتاب داستان وی «معصومه» حاوی چند قصه متفاوت و کتاب دیگری به نام «من غزال ترسیده‌ای هستم» به چاپ رسیدند.
در سال ۱۳۵۳ داستان ماندگار «قصه‌های مجید» را خلق می‌کند؛ داستان پسر نوجوانی که همراه با «بی بی» پیر زن مهربان، زندگی می‌کند. همین قصه‌ها، جایزه مخصوص «کتاب برگزیده سال۱۳۶۴» را نصیب هوشنگ مرادی کرمانی کرد.
اما اولین جایزه نویسندگی‌اش به خاطر «بچه‌های قالیبافخانه» بود که در سال ۱۳۵۹ جایزه نقدی شورای کتاب کودک و جایزه جهانی اندرسن در سال ۱۹۸۶ را به او اختصاص داد.
آثار
داستان
خمره آب‌انبار (کتاب)
معصومه
من غزال ترسیده‌ای هستم
قصه‌های مجید (۱۳۵۸)
بچه‌های قالیبافخانه (۱۳۵۹)
نخل (کتاب) (۱۳۶۱)
چکمه (کتاب)(۱۳۶۱)
مشت بر پوست (داستان) (۱۳۷۱)
تنور (کتاب) (۱۳۷۳)
پلوخورشمهمان مامان (داستان) (۱۳۸۰)
مربای شیرین(داستان) (۱۳۷۷)
لبخند انار (مجموعه داستان)
مثل ماه شب چهارده
نه تر و نه خشک
شما که غریبه نیستید (خاطرات)
نازبالش (کتاب)
کبوتر توی کوزه
هوشنگ دوم
ته خیار (کتاب)
21. شهرنوش پارسی پور
شهرنوش پارسی‌پور، متولد ۲۸ بهمن ۱۳۲۴ در تهران، داستان‌نویس و مترجم ایرانی است.
شهرنوش پارسی پور در شهر تهران از مادری تهرانی و خانه‌دار و پدری شیرازی که قاضی دادگستری بود متولد شد. او در رشته‌ی علوم اجتماعی در سال ۱۳۵۲ از دانشگاه تهران دانش‌آموخته شد و سپس برای ادامه‌ی تحصیل در رشته زبان و فرهنگ چینی وارد دانشگاه سوربن شد.
شهرنوش پارسی پور در سال ۱۳۴۶ با ناصر تقوایی ازدواج کرد و در سال ۱۳۵۲ از او جدا شد. سپس در سال ۱۳۵۹ به ایران بازگشت.
پارسی‌پور نویسندگی را از ۱۳ سالگی آغاز کرد و از ۱۶ سالگی داستان‌هایش با نام مستعار در گاهنامه‌های گوناگون به چاپ می‌رسید. نخستین رمان او سگ و زمستان بلند نام دارد که در تابستان ۱۳۵۳ کار نوشتن آن پایان یافت.
داستان‌های شهرنوش پارسی‌پور به زبان‌های گوناگون دنیا ترجمه شده‌است. او از سوی هجدهمین کنفرانس پژوهش‌های زنان در آمریکا، به عنوان زن سال برگزیده شد.
پارسی‌پور همچنین برنده‌ی جایزه‌ی بیتای ۲۰۱۶ است. او در اواخر دهه ۷۰ خورشیدی و مدتی پس از انتشار کتاب «زنان بدون مردان» و ممنوع شدن آن در ایران، به آمریکا مهاجرت کرد. این نویسنده اکنون در حومه‌ی سانفرانسیسکو زندگی می‌کند.
آثار
رمان‌ها:
۱. سگ و زمستان بلند (۱۳۵۵)
۲. طوبا و معنای شب (۱۳۶۸)
۳. عقل آبی (۱۳۷۱)
۴. ماجرای ساده و کوچک روح درخت (۱۳۷۸)
۵. شیوا (۱۳۷۸)
۶. بر بال باد نشستن (۱۳۸۱)
مجموعه داستان کوتاه:
۱. تجربه‌های آزاد (۱۳۵۷ بازچاپ در ۱۳۷۱)
۲. آویزه‌های بلور (مجموعه داستان ۱۳۵۶)
۳. زنان بدون مردان (۱۳۶۸)
۴. آداب صرف چای در حضور گرگ (۱۳۷۲)
سایر تالیفات:
۱. توپک قرمز (داستان کوتاه ۱۳۴۸)
۲. ماجراهای کوچک
۳. خاطرات زندان
۴. گرما در سال صفر (۱۳۸۲)
ترجمه‌ها:
۱. شکار جادوگران در دهکده سلیم (شرلی جکسن)
۲. پیراروانشناسی
۳. از کنفسیوس تا راه‌پیمایی دراز دلفین دولرس
۴. تاریخ چین (چهار جلد)
۵. لائودزه و مرشدان دائویی (ماکس کالتن مارک)
۶. داستان‌های مردان تمدن‌های مختلف
۷. صخره تانیوس از امین معلوف
22. رضا امیر خانی
رضا امیرخانی نویسنده و منتقد ادبی در سال ۱۳۵۲ در تهران متولد شد.
رضا امیرخانی. احتمالا همه شما او را با کتابهای «ارمیا» و «من او» می‌شناسید. کمی بیشتر درباره او بخوانید:
رضا امیرخانی، نویسنده و پژوهشگر معاصر ایرانی است که در سال ۱۳۵۲ در تهران به دنیا آمد.
پدر رضا امیرخانی، محمدعلی ، کارخانه‌دار و از بازاریان مشهور آن زمان بوده است. کودکی رضا امیرخانی در محله بیست و پنج شهریور تهران سپری شد.
رضا امیرخانی دوره ابتدایی را در دبستان بهرستگان و دوره راهنمایی و دبیرستان را در دبیرستان علامه حلی تهران گذراند. امیرخانی در سال ۱۳۷۰ وارد دانشگاه صنعتی شریف شد و تحصیل خود را در مقطع کارشناسی در رشته مهندسی مکانیک ادامه داد.
نویسندگی و علاقه به ادبیات ، از دوران نوجوانی در وجود او ریشه داشت.
علاقه‌مندی به ادبیات و نویسندگی در وجود رضا امیرخانی، از شب‌های شعر انقلاب اسلامی در دبیرستان علامه حلی شروع شد. امیرخانی از همان اواخر دوران دبیرستان، نوشتن را آغاز کرد.
حاصل این قلم زدن‌ها اولین رمان امیرخانی به نام «ارمیا» بود که در سال ۱۳۷۴ منتشر شد.
ارمیای رضا امیرخانی دوران سازندگی را موشکافانه‌تر نقد کند. علی‌رغم آن که رمان بدون طرح قبلی بود و ضعف‌های تکنیکی داشت، ولی توانست رمان برگزیده جشنواره آثار ۲۰ سال دفاع مقدس شود.
دیگر اثر مهم و شناخته‌شده رضا امیرخانی در سال ۱۳۷۸ با نام «من او» منتشر شد. رضا امیرخانی برای نوشتن داستان «من او» آثار مربوط به تهران قدیم را حدود دوسال، مورد مطالعه قرارداد.
رمان «من او» از پر خواننده‌ترین رمان‌های دهه هشتاد ایران بود.
آثار
• ارمیا
• ناصر ارمنی
• من او
• ازبه
• داستان سیستان
• نشت نشا
• بیوتن
• سرلوحه‌ها
• نفحات نفت
• جانستان کابلستان
• قیدار
• رهش
نوشته ای از رضا امیرخانی
«همان‌طوری که درباره‌ی مواد غذایی انتظار داریم وزارت بهداشت به کنترل و بازرسی بپردازد، درباره‌ی محصولات فرهنگی هم باید این اتفاق بیفتد و در ضرورت عقلانی آن شکی نیست.»
جوایز رضا امیرخانی
کتاب رهش اثر برگزیده یازدهمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد در بخش رمان و داستان بلند
کتاب برگزیده منتقدان مطبوعات و سه کتاب برگزیده
کتاب اِرمیا برگزیده جشنواره آثار ۲۰ سال دفاع مقدس
23. حامد اسماعیلیون
حامد اسماعیلیون، متولد ۲۱ اسفند ۱۳۵۵ در کرمانشاه، نویسنده و داستان‌نویس ایرانی و از نسل نوی نویسندگان ادبیات فارسی است.
حامد اسماعیلیون در کرمانشاه بزرگ شد و دوران کودکی و نوجوانی خود را در این شهر گذراند. او از سال ۱۳۷۴ تا ۱۳۷۹ در دانشگاه تبریز به تحصیل در رشته‌ی دندانپزشکی مشغول بود. پس از آن مدتی در گلستان و مازندران و در نهایت به مدت هفت سال در تهران زندگی و کار کرد.
حامد اسماعیلیون فعالیت‌های ادبی را پس از پایان تحصیلات دانشگاهی پی گرفت. او به مدت ده سال در وبلاگ «گمشده در بزرگ‌راه» می‌نوشت که گرچه اکنون مدتی است این وبلاگ به روز نشده است، اما هنوز برخی از نوشته‌های آن وبلاگ، در نشریات پزشکی و دندانپزشکی منتشر می‌شود.
حامد اسماعیلیون سابقه‌ی همکاری با نشریات انجمن دندانپزشکی ایران، سلامت، فرهیختگان، داستان همشهری و ادبیات و سینما در شماره تازه «سینما و ادبیات» را نیز دارد.. ویراستاری کتاب علمی کنگره‌های سالانه‌ی بین‌المللی دندانپزشکی در ایران هم از دیگر کارهای اوست.
حامد اسماعیلیون در سال ۱۳۸۹ به همراه خانواده به کانادا مهاجرت کرد تا در ریچموندهیل کانادا زندگی کند. «پریسا اقبالیان» همسر و «ری‌را اسماعیلیون» تنها فرزند حامد اسماعیلیون از جان‌باختگان سانحه هوایی پرواز شماره ۷۵۲ هواپیمایی بین‌المللی اوکراین بودند که در تاریخ ۱۸ دی ماه ۱۳۹۸ به‌وسیله‌ی شلیک موشک توسط سیستم پدافند دفاعی سپاه سرنگون و به کشته شدن ۱۷۶ نفر منجر شد.
آثار
۱. آویشن قشنگ نیست (۱۳۸۷)
۲. قناری‌باز (۱۳۸۹)
۳. دکتر داتیس (۱۳۹۱)
۴. گاماسیاب ماهی ندارد (۱۳۹۲)
۵. توکای آبی (۱۳۹۷)
نوشته ای از حامد اسماعیلیون
«وقتی از چیزی می‌ترسی باید نور بیندازی توی چشمش تا بفهمی چی هست. مثل تاریکی.»
24. شهریار مندنی پور
شهریار مندنی‌پور در ۲۶ بهمن ۱۳۳۵ در شیراز به دنیا آمد.
شهریار مندنی پور نویسنده و رمان‌نویس تاثیرگذار ایرانی است. او از مهمترین نویسندگان نسل سوم داستان‌نویسی ایرانی محسوب می‌شود که داستان‌هایش به لحاظ فرم و زبان از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. وی در دانشگاه‌های هاروارد و بوستون کالج و تافتس تدریس کرده است.
بعضی از مهمترین آثار او عبارتند از: «شرق بنفشه»، «مومیا و عسل»، «هشتمین روز زمین»، «هزار و یک سال» و ...
25. مسعود بهنود
مسعود بهنود نویسنده،روزنامه‌نگار و فیلمساز ایرانی ۲۸ مرداد ماه ۱۳۲۵ در تهران بدنیا آمد.
وی کارش را به عنوان روزنامه‌نگار از سال ۱۳۴۲ شروع کرد و آثاری در زمینه ی سیاست و تاریخ معاصر ایران نگاشته‌است.
مسعود بهنود به عنوان یک روزنامه‌نگار در روزنامه‌های متفاوتی از جمله «آیندگان» و «تهران مصور» قلم می زده است.
از فیلم‌های مسعود بهنود می‌توان به حضور او به عنوان بازیگر و نویسنده در فیلم خانه عنکبوت اشاره کرد.
آثار مسعود بهنود
دول‍ت‍ه‍ای ایران از سید ض‍ی‍ا تا بختیار
حرف دیگر:
دوحرف
ضدیاد
از دل گ‍ری‍خ‍ت‍ه‌ه‍ا
این سه زن
امینه
مجموعه مقالات ح‍روف (گ‍زی‍ده مقالات دو حرف و حرف دیگر)
ما می مانیم(مجموعه مقالات دهه هفتاد)
شاید حرف آخر
گلوله بد است
درب‍ن‍د اما سبز
بعد از ۱۱ سپتامبر
خانم
26. حافظ شیرازی
خواجه حافظ شیرازی (خواجه شمس الدین محمد حافظ شیرازی) متولد ۷۲۷ قمری مساوی با قرن ۱۴ میلادی و معروف شده به لقب لسان‌الغیب شاعر بزرگ ایرانی است.
اطلاعات زیادی از سوابق خانوادگی حافظ موجود نیست و فقط می‌توان گفت که پدر وی بهاءالدین محمد و مادرش اهل کازرون بوده است. در شعرهای او اشاره‌های کوچکی به زندگی خودش شده و با توجه به اشارات دیوان حافظ و منابع معتبر و قابل استناد، حافظ در خانواده‌ای از جهت مالی متوسط متولدشده است. وی در جوانی قرآن را حفظ کرده و برای همین به او حافظ گفته می‌شود.
اطلاعاتی دیگری بیان می‌کند که پس از فوت بهاءالدین پسرهای او پراکنده‌شده‌اند ولی شمس‌الدین که کودک بوده با مادر خود در شیراز مانده و روزگاری را با تهی‌دستی شروع کرده‌اند برای همین وقتی حافظ کمی بزرگ‌تر شد، در نانوایی محله خودشان کار خمیرگیری را شروع کرد تا جایی که به تحصیل علاقه‌مند شد و به سمت مکتب‌خانه رفت و زمانی را به آموختن سواد و مکتب‌خانه و کسب‌وکار مشغول شده و پس‌ازآن زندگی‌اش تغییر کرده و بین طالبان علم و مجالس و محافل ادبی و درسی عالمان آن زمان در شیراز رفته و به تفحص و تحقیق درباره امور دینی و خواندن کتب مهم و باارزش دینی مانند زمخشری و یا کشاف و دیگر کتاب‌ها روی آورده است.
حافظ عاشق دختری به نام شاخه نبات بوده و بر طبق روایت‌ها و داستان‌ها شاخ نبات را به عقد خود درآورده بوده است و به‌دفعات هم در اشعارش به فوت فرزندش اشاره‌کرده است.
در زمان شیخ ابواسحاق حافظ به دربار رفته و حدود ۳ سال در آنجا مشغول به کار بوده است.
اختلاف کمی در رابطه با تاریخ وفات حافظ بین تاریخ نویسان وجود دارد اما بیشتر آن‌ها تاریخ وفات وی را ۷۹۲ قمری می‌دانند. حافظ همان‌طور که در شیراز به دنیا آمده بود، در همان‌جا نیز فوت کرد.
27. مهدی آذر یزدی
مهدی آذر یزدی (متولد ۲۷ اسفند ۱۳۰۰ در یزد - ۱۸ تیر ۱۳۸۸) نویسنده کودک و نوجوان اهل خرمشاه ایران بود.
مهدی آذریزدی «پدر ادبیات کودک و نوجوان» نام نهاده‌اند چرا که او اولین نویسنده‌ای بود که در ایران به فکر نوشتن داستان برای کودکان و نوجوانان افتاد. تنها لذت زندگی آذریزدی، کتاب بود. او هرگز ازدواج نکرد و هیچ‌گاه به کار دولتی مشغول نشد.
آذریزدی در سال ۱۳۳۵ باتوجه به زمینه مطالعات وسیع قبلی‌اش شروع به نوشتن داستان‌های گوناگون برای کودکان کرد. او در این راه پنج کتاب در مجموعه قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب و پنج کتاب کوچک‌تر در مجموعه «قصه‌های تازه از کتابهای کهن» انتشار داد. تاکنون بیست و سه عنوان کتاب از او منتشر شده‌است.
از جمله آثار انتشاریافته از آذریزدی می‌توان به قصه‌های تازه از کتابهای کهن، گربه ناقلا، گربه تنبل، مثنوی برای بچه‌ها، مجموعه قصه‌های ساده و تصحیح مثنوی برای بزرگسالان، حکایت منظومی به نام «شعر قند و عسل» و همچنین دو کتاب آموزشی به نام خودآموز عکاسی و خودآموز شطرنج» اشاره کرد.
مهدی آذریزدی در سال ۱۳۴۳ به سبب نگارش کتاب «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب» از سوی «سازمان جهانی یونسکو» به دریافت جایزه نایل آمد. کتابهای وی از طرف «شورای کتاب کودک» نیز کتاب برگزیده سال شده‌اند. او در سال ۱۳۷۹ به سبب نگاشتن داستان‌های قرآنی و دینی، «خادم قرآن» شناخته شد. همچنین چندین دفعه از سوی «حوزه هنری استان یزد» «انجمن آثار و مفاخر فرهنگی»، «بنیاد ریحانة الرسول (س)» و… برای وی مراسم بزرگداشت برگزار شده‌است. پس از مرگ او در شهر یزد به همت حوزه هنری استان یزد و با همکاری اداره پست آن شهر تمبر یادبودی با شمارگان ۱۶۰۰ چاپ شد.
به خاطر آثار ارزشمند او در حوزه کتاب کودک، روز درگذشت او به نام روز ملی ادبیات کودک و نوجوان نام‌گذاری شده‌است.
آثار
۱. مجموعه قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب
۲. مجموعه قصه‌های تازه از کتابهای کهن
باقی آثار
«گربه ناقلا»؛ «شعر قند و عسل»؛ «مثنوی بچه خوب»؛ «قصه‌های ساده برای نوآموزان»؛ «تصحیح مثنوی مولوی»؛ «گربه تنبل»؛ «خودآموز مقدماتی شطرنج»؛ «خودآموز عکاسی برای همه»؛ «قصه‌های پیامبران»؛ «یاد عاشورا»؛ «تذکره شعرای معاصر ایران»؛ «لبخند»؛ «چهل کلمه قصار حضرت امیر (ع)»؛ «دستور طباخی و تدبیر منزل»؛ «خاله گوهر» و ...
28. فریبا کلهر
فریبا کلهر نویسنده، چهارم شهریور ۱۳۴۰ در تهران به دنیا آمد.
فریبا کلهر فعالیت خود را از دهه شصت و با حضور در مجله‌های رشد، در حیطه ادبیات داستانی کودک و نوجوان آغاز کرد.
کتاب سوت فرمانروا اثر این نویسنده در سال ۱۳۶۹ یعنی زمانی که او فقط بیست و هشت سال داشت به عنوان کتاب سال جمهوری اسلامی برگزیده شد.
فریبا کلهر تا کنون صدها قصه نوشته‌است و کارهای ارزشمندی در بازنویسی اسطوره‌ها انجام داده‌است. وی از اواخر دهه ۸۰ به‌طور جدی داستان‌نویسی بزرگسالان را آغاز کرد.
فریبا کلهر با نوشتن بیش از هزار قصه و بازنویسی و … به عنوان بانوی هزار قصه شناخته شده‌است. فریبا کلهر تاکنون صدها قصه نوشته است و کارهای ارزشمندی در بازنویسی اسطوره‌ها انجام داده‌است. کلهر در سال ۹۰ با انتشار رمان‌های عاشقانه، پایان یک مرد و شروع یک زن و شوهر عزیز من، فعالیت حرفه‌ای خود را به عنوان یک رمان‌نویس بزرگسال نیز آغاز کرد.
آثار
همبازی باد۱۳۶۶
یک حرف تازه۱۳۶۸
قصه‌های سفر۱۳۶۸
سوت فرمانروا۱۳۶۸
همسفر کوچک۱۳۶۸
باد و بادبادک۱۳۶۹
با غم هایم چه کنم ۱۳۷۱
نی لیک سحر آمیز۱۳۷۳
بانوی هزار قصه۱۳۷۵
آخرین تک شاخ۱۳۷۶
گربه ایران ما۱۳۷۸
گربه آرزو۱۳۸۰
من همانم من همانم۱۳۸۲
زمینی که هم همین طور می لرزید
سگی که قارقار می‌کرد۱۳۸۳
رمان های نوجوان
امروز چلچله من فردا چلچله تو
هوشمندان سیاره اوراک، دو جلد۱۳۷۱
پسران گل / تهران. زلال. ۱۳۷۴
مرد سبز شش هزار ساله۱۳۷۷
دختر نفرین شده۱۳۷۷
جزیره افسونگران
و...
29. ایرج پزشکزاد
ایرج پزشکزاد، متولد ۱۳۰۶ خورشیدی در تهران، از نویسندگان و طنزپردازان ایرانی نیمه‌ی دوم سده ۲۰ میلادی است.
ایرج پزشکزاد در سال ۱۳۰۶ خورشیدی در تهران متولد شد. وی پس از تحصیل در ایران و فرانسه در رشته‌ی حقوق دانش‌آموخته شد و به مدت پنج سال در ایران به قضاوت در دادگستری مشغول بود. پس از آن به خدمت در وزارت امور خارجه ایران ادامه داد و آخرین سمتش مدیرکل روابط فرهنگی بود.
پزشکزاد کار نویسندگی را در اوایل دهه ۱۳۳۰ با نوشتن داستان‌های کوتاه برای مجله‌ها و برگردان نوشته‌های ولتر، مولیر و چند رمان تاریخی آغاز کرد. او هنگام کار در وزارت امور خارجه، نویسنده ستون طنز "آسمون ریسمون" در مجله فردوسی نیز بود.
ایرج پزشکزاد پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران به فرانسه رفت و عضو شورای نهضت مقاومت ملی شد که با رهبری شاپور بختیار تشکیل شده بود. وی برای نهضت چند کتاب نوشته که نمونه آن «مروری بر واقعه ۱۵ خرداد ۱۳۴۲» است.
آثار
- طنز:
۱. حاج مم‌جعفر در پاریس (۱۳۳۳) (خاطرات)
۲. ماشاءالله خان در بارگاه هارون‌الرشید (۱۳۳۷) (رمان)
۳. بوبول (۱۳۳۸) (طنزیات اجتماعی)
۴. آسمون ریسمون (۱۳۴۲) (طنزیات ادبی)
۵. دایی‌جان ناپلئون (۱۳۴۹) (رمان)
و...
- تاریخی:
۱. مروری در واقعه‌ی ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ و قانون مصونیت نظامیان آمریکایی (تاریخ)
۲. مروری در تاریخ انقلاب روسیه (۱۳۷۰) (تاریخ)
۳. مصدق بازمصلوب: چند مقاله‌ی سیاسی (۱۳۷۲) (مقالات سیاسی)
۴. مروری در تاریخ انقلاب فرانسه (۱۳۸۱) (تاریخ)
۵. مروری در انقلاب مشروطیت ایران (۱۳۸۴) (تاریخ)
۶. ریشه‌های اختلاف چین و شوروی (رساله)
- ترجمه:
۱. روزولت / سارا دلانو روزولت (۱۳۲۶)
۲. ملک مقرب در جمع شیاطین / موریس دوکبرا (۱۳۳۱)
۳. دختر گرجی / موریس دوکبرا (۱۳۳۴)
۴. زندانی کازابلانکا / موریس دوکبرا (۱۳۳۵)
۵. دزیره / آن ماری سلینکو (۱۳۳۵)
و ...
نوشته ای از ایرج پزشکزاد
«و من فهمیدم عشق بعضی وقت‌ها آدم را احمق می‌کند...»
جوایز ایرج پزشکزاد
برنده‌ی جایزه بیتا
30. رضا قاسمی
رضا قاسمی متولد ۱۳۲۸ در اصفهان، نویسنده، آهنگ‌ساز و کارگردان تئاتر اهل ایران است.
رضا قاسمی در سال ۱۳۲۸ در اصفهان به دنیا آمد. اولین اثر او نمایشنامه کسوف بود که در ۱۸ سالگی نوشت و دو سال بعد در دانشگاه تهران به روی صحنه برد. در سال ۱۳۵۵ جایزه اول تلویزیون ملی ایران برای بهترین نمایشنامه به اثر او چو ضحاک شد بر جهان شهریار تعلق گرفت. قاسمی از سال ۱۳۴۹، همزمان با تحصیل در دانشکده هنرهای زیبا، به نمایشنامه نویسی و کارگردانی تئاتر پرداخت و آثاری چون کسوف، آمد ورفت، نامه‌هایی بدون تاریخ از من به خانواده‌ام و بالعکس، و چاه را به صحنه آورد. نویسندگی و کارگردانی سه نمایشنامه اتاق تمشیت، ماهان کوشیار و معمای ماهیار معمار هم حاصل فعالیت او در دوره‌ی پس از انقلاب است. اما شرایط کار برایش سخت شد و در سال ۱۳۶۵ ترک وطن گفت و از آن زمان در فرانسه زندگی می‌کند.
رمان معروف رضا قاسمی با نام همنوایی شبانه ارکستر چوب‌ها در سال ۱۹۹۶ در آمریکا و در سال ۱۳۸۱ در ایران به چاپ رسید و جوایز مختلفی را برایش به ارمغان آورد. قاسمی در زمینه موسیقی ایرانی فعالیت کرده و به آهنگسازی و نوازندگی مانند بداهه‌نوازی در اصفهان و راست پنجگاه پرداخته‌است.
آثار
- رمان:
۱. همنوایی شبانه ارکستر چوب‌ها (۱۹۹۶)
۲. چاه بابل (۱۹۹۹)
۳. وردی که بره‌ها می‌خوانند (۲۰۰۲ نشر اینترنتی) (۲۰۰۸)
- نمایشنامه:
۱. کسوف (۱۳۴۷)
۲. صفیه موعود (۱۳۵۰)
۳. نامه‌هایی بدون تاریخ از من به خانواده‌ام و بالعکس (۱۳۵۳)
۴. چو ضحاک شد بر جهان شهریار (۱۳۵۵)
۵.اتاق تمشیت (۱۳۵۸)
و ...
- داستان:
۱. نارون کوچک، نارون تنها (۱۳۴۹)
۲. پرتگاه (۱۹۹۶)
۳. چتر و گربه و دیوار باریک (۱۹۹۷)
- شعر:
۱. لکنت (۱۹۹۰–۲۰۰۱)
و ...
نوشته ای از رضا قاسمی
«منظره‌ی ویرانی آدم‌ها غم‌انگیزترین منظره‌ی دنیاست.»
جوایز رضا قاسمی
رمان برگزیده دهه نویسندگان و منتقدان مطبوعات «همنوایی شبانه ارکستر چوب‌ها»
جایزه رمان اول از بنیاد گلشیری برای «همنوایی شبانه ارکستر چوب‌ها»
بهترین رمان سال از نویسندگان و منتقدان مطبوعات
برای آشنایی بیشتر با آثار برترین نویسندگان ایرانی و خارجی و زندگینامه آن ها به سایت لک لک بوک مراجعه کنید.
سایت لک لک بوک رسانه‌ی دنیای کتاب است. خرید کتاب صوتی، ای بوک و سفارش کتاب بخشی از خدمات مفید سایت لک لک بوک است. از دیگر خدمات سایت لک لک بوک می توان به فروشگاه آنلاین کتاب، معرفی نویسندگان، مترجمان و ناشران اشاره کرد. خرید آنلاین کتاب از برترین فروشگاه‌های کتاب ایران توسط لک لک بوک انجام خواهد شد.