این قاعده اما استثنائاتی هم دارد. كم نبوده اند آثاری كه بیش از ویترین بازیگران، به واسطه ساختار و روایت مورد توجه قرار گرفته اند و این گونه چرخه ستاره سازی صورتی معكوس پیدا كرده و چهره هایی گمنام با حضور در این دست آثار ردای ستارگی بر تن كرده و به شهرت رسیده اند.
در این گزارش مختصر به بازخوانی كارنامه چهره های كمتر شناخته شده ای در عرصه بازیگری سینما و تلویزیون می پردازیم كه به واسطه حضور در یكی از سریال ها و فیلم های تاریخی – مذهبی در كانون توجه قرار گرفته و مشهور شده اند. برخی از این بازیگران این حضور و درخشش را تبدیل به سكوی پرتابی برای ادامه مسیر حرفه ای خود در عالم بازیگری كرده اند و عده ای هم قدر این دیده شدن و شهرت را ندانسته و آرام آرام از ویترین توجه رسانه ها دور مانده اند. این بازخوانی محدود به مهم ترین چهره هایی است كه از دل روایت های تاریخی – مذهبی سیما و سینما متولد شده اند.
ویشكا آسایش
امام علی (ع)/ داوود میرباقری/ 1375
* با كدام اثر معروف شد؟ نه فقط در همان مقطع پخش سریال كه هنوز هم سریال «امام علی [ع)» برای بسیاری با خاطره كاراكترهایی همچون مالك اشتر، عمروعاص، معاویه و قطام ماندگار شده است.
* نقشش چه بود؟ نقش «قطام» ویژگی های قابل توجهی در فیلمنامه داود میرباقری داشت؛ كاراكتری كه طبعتا به نسبت چهره های كلیدی تاریخ اسلام، به شدت حاشیه ای محسوب می شد اما به عنوان قطب منفی روایت درام سریال، فضای بسیاری برای عرض اندام در روایت پیدا كرد.
* چطور كشف شد؟ از كشفیات محمدرضا شریفی نیاست. درباره این ماجرا در گفتگویی با آسایش مفصل صحبت كرده ایم و خودش نكات جالبی درباره انتخابش برای این سریال گفته است.
* بعد از شهرت چه كارنامه ای داشت؟ آسایش اگرچه با آشنایی دایی اش وارد عرصه بازیگری شد اما انتخبا های هوشمندانه به خصوص در سینما او را آرام آرام تبدیل به بازیگری تمام عیار كرد كه حالا سیمرغ بهترین بازیگری برای فیلم «ورود آقایان ممنوع» را هم در كارنامه حرفه ای خود دارد.
* مهم ترین سریال بعد از شهرت: آسایش تا سال 88 تمام تمركزش را معطوف به سینما كرد و در هیچ سریالی بازی نكرد تا این كه بازگشتش به این عرصه با سریال تاریخی «نردبان آسمان» رقم خورد. او بعد از آن در سریال های «پرده نشین» و «دیوار به دیوار» هم حاضر شد.
مصطفی زمانی
یوسف پیامبر (ع)/ مرحوم فرج الله سلحشور/ 1387
* با كدام اثر معروف شد؟ «یوسف پیامبر (ع)» آخرین ساخته تلویزیونی زنده یاد فرج الله سلحشور بود كه مانند «مردان آنجلس» توانست بازیگری با استعداد را به سینما و تلویزیون ایران معرفی كند.
* نقشش چه بود؟ یوزارسیف یا همان «یوسف پیامبر (ع)» باز هم از آن نقش اول هایی بود كه شانس ایفای آن به عنوان اولین تجربه بازیگری نصیب مصطفی زمانی شد.
* چطور كشف شد؟ از میان خیل بازیگرانی كه در پاسخ به فراخوان فرج الله سلحشور به صف شدند تا استعدادشان برای ایفای نقش در یك مجموعه تلویزیونی كشف شود، سیما و استعداد یك جوان مازندرانی متولد فریدن كنار بیشتر به چشم گروه تولید «یوسف پیامبر (ع)» آمد و مصطفی زمانی، یوزارسیف شد.
* بعد از شهرت چه كارنامه ای داشت؟ زمانی خیلی زود توانست فراتر از یك بازیگر تلویزیونی، جایگاه خود را به عنوان یك بازیگر توانمند سینمایی تثبیت كند. او امروز از تلویزیون فاصله گرفته و علاوه بر پر كارری در سینما، حضور موفقی را با «شهرزاد» در شبكه نمایش خانگی تجربه كرده است.
* مهم ترین سریال بعد از شهرت: كامل دور تلویزیون را خط كشید و فقط در سینما به كارش ادامه داد. او خودش معتقد است كارش را در تلویزیون انجام داده و دیگر هیچ نقشی به اندازه «یوسف پیامبر (ع)» آن قدر جذابیت ندارد كه برای بازی در تلویزیون وسوسه شود. زمانی البته همان طوری كه در بالا اشاره شد، در سریال «شهرزاد» كه محصول شبكه نمایش خانگی است، بازی كرد.
لادن مستوفی
روز واقعه/ شهرام اسدی/ 1373
* با كدام اثر معروف شد؟ روایت بهرام بیضایی از حماسه عاشورا هر چند با كارگردانی شهرام اسدی به تصویر در آمد اما همچنان جزء ماندگارترین آثار تاریخی – مذهبی سینما و تلویزیون است.
* نقشش چه بود؟ «روز واقعه» روایتی مردانه دارد اما در متن همین روایت، كاراكتر راحله به عنوان نامزد عبدالله مسیحی، نقشی موثر و پیش برنده دارد.
* چطور كشف شد؟ باز هم پای رابطه و آشنایی در میان بود. لادن مستوفی همسر شهرام اسدی است و شاید به همین دلیل زمانی كه تحصیلات دانشگاهی اش را به قصد ورود به میدان بازیگری نیمه تمام رها كرد، به عنوان اولین تجربه توانست در «روز واقعه» مقابل دوربین ظاهر شود.
* بعد از شهرت چه كارنامه ای داشت؟ لادن مستوفی بعد از روز واقعه در بالغ بر 24 فیلم سینمایی (بیشتر آثاری كه همسرش كارگردانی آنها را بر عهده داشت) ایفای نقش كرد اما هیچ گاه فراتر از سطح متوسط نرفت و هنوز نتوانسته نقشی ماندگار از خود به یادگار بگذارد.
* مهم ترین سریال بعد از شهرت: برخلاف سینما، لادن مستوفی در تلویزیون انتخاب های جاه طلبانه و خوبی داشت، در همان سال های ابتدایی شهرت در سریال پر سروصدای «دوران سركشی» بازی كرد و در ادامه هم در یكی از پرمخاطب ترین ملودرام های مذهبی یعنی «سفر سبز» حاضر شد. او طی همان سال ها یعنی اوایل دهه 80 در یك سریال پرمخاطب دیگر به نام «خانه ای در تاریكی» هم بازی كرد. آخرین كار تلویزیونی او با نام «پریا» هم همین پارسال روی آنتن رفت.
شبنم قلی خانی
مریم مقدس (س)/ شهریار بحرانی/ 1379
* با كدام اثر معروف شد؟ «مریم مقدس» به كارگردانی شهریار بحرانی از سریال های تاریخی موفق شبكه اول تلویزیون بود كه همزمان نسخه سینمایی آن هم در سینماها روی پرده رفت.
* نقشش چه بود؟ حضور در نقش اصلی یك سریال آن هم در نخستین تجربه بازیگری از آن شانس هایی است كه نصیب هر بازیگری نمی شود. شبنم قلی خانی هم با ایفای نقش حضرت مریم (س) فصل ویژه ای را در كارنامه حرفه ای خود رقم زد.
* چطور كشف شد؟ قلی خانی بازیگر تئاتر بود و سال 76 زمانی كه به عنوان یكی از كاراكترهای نمایش «آنتیگونه» روی صحنه حاضر شد، شهریار بحرانی او را برای نقش اصلی سریال تاریخی اش برگزید.
* بعد از شهرت چه كارنامه ای داشت؟ حضوری پر رنگ در سینما و تلویزیون داشت اما هنوز هم نتوانسته از زیر سایه «مریم مقدس» خارج شود. او البته همزمان با بازیگری، مستندسازی را هم در این سال ها تجربه كرده و سودای كارگردانی هم در سر دارد.
* مهم ترین سریال بعد از شهرت: او هم قصد داشت در سینما به فعالیتش ادامه دهد اما نه پیشنهاد خوبی داشت و نه انتخاب های خوبی از میان پیشنهادهای متوسط اش، بنابراین بیشتر فعالیتش را معطوف به بازی در سریال های تلویزیونی كرد. البته انتخاب های او در این مسیر آن قدر معمولی بود كه به سختی می توان چند اثر شاخص از جمله «اولین شب آرامش» را در آن پیدا كرد.
مهتاب كرامتی
مردان آنجلس/ مرحوم فرج الله سلحشور/ 1375
* با كدام اثر معروف شد؟ «مردان آنجلس» سریال بازیگرمحوری نبود و در مختصات همان سال تولید هم ستاره شاخصی در آن حضور نداشت اما جذابیت داستانی اصحاب كهف سبب شد این مجموعه مخاطبان بسیاری داشته باشد.
* نقشش چه بود؟ «هلن» همسر «ماكسی میلیان» (با بازی جعفر دهقان) بود كه همسرش را برای كوچ به خارج از شهر حمایت و بدرقه كرد و باقی عمرش را چشم به راه بازگشت او و دوستانش ماند.
* چطور كشف شد؟ در لابلای تحصیل رشته میكربیولوژی در دانشگاه آزاد، مهتاب كرامتی سراغ دوره كلاس های آزاد بازیگری رفت و در همین دوره ها بود كه از سوی یكی از دستیاران فرج الله سلحشور برای ایفای نقش «هلن» انتخاب شد.
* بعد از شهرت چه كارنامه ای داشت؟ سال 77 درست در همان سال حضور در مردان آنجلس، كرامتی با «مردی از جنس بلور» حضور بر پرده سینما را هم تجربه می كند و از میان این دو مدیوم تمركز اصلی خود را روی سینما می گذارد. او برای «بیست» موفق به شكار سیمرغ هم شد و این روزها علاوه بر بازیگری در قامت تهیه كننده هم فعالیتش را در سینما گسترش داده است.
* مهم ترین سریال بعد از شهرت: بعد از ورود به سینما فقط یك بار به قاب تلویزیون برگشت كه آن هم به حضورش در سریال «خاك سرخ» ساخته ابراهیم حاتمی كیا بر می گردد؛ تجربه ای كه البته در همان سال های ابتدایی شهرت و به واسطه حضور كارگردانی چون حاتمی كیا رقم خورد. كرامتی بعد از آن دیگر در هیچ سریال تلویزیونی حاضر نشد.