نگاهی به وضعیت یک بام و دو هوای سینمای کودک و نوجوان در چند دهه اخیر
سام فیلم: بناست در ایام آینده، مجموعه ای از گفتارها با محوریت احیای سینمای کودک قبل از برگزاری و همزمان با ˮجشنواره بین المللی فیلم های خردسالان و نوجوانان در اصفهانˮ، به نگارش درآوریم و به بررسی راه حل ها و چالش های موجود در این حوزه بپردازیم.
با وجود موفقیت های فراوان، سینمای کودک و نوجوان ایران در دهه های اخیر با کاهش تولیدات و افت استقبال مخاطبان روبه رو شده است. در دهه های ۶۰ تا ۸۰، تولیدات سینمای کودک و نوجوان به قدری بود که در یک نظرسنجی از انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی، بالاتر از ۱۰۰ فیلم از این دوره بعنوان برترین های سینمای کودک انتخاب شدند. فیلمهای گیشه پسندی مانند «شهر موش ها»، «گلنار» و «کلاه قرمزی و سروناز» در کنار آثار ارزشمندی مانند «رنگ خدا»، «دختری با کفش های کتانی» و «بادکنک سفید» نه تنها توجه مخاطبان داخلی را جلب کردند، بلکه سهمی در معرفی سینمای ایران به جهان داشتند.
با این وجود، سینمای کودک و نوجوان امروز از جریان های قدرتمند و پربار دهه های ۶۰ و ۷۰ فاصله گرفته و تولیدات این بخش در دو سال گذشته به کمتر از ۱۰ اثر در سال رسیده است. به عقیده خیلی از منتقدان، بازگشت به دوره طلایی سینمای کودک مستلزم احیای سینمای دغدغه مند در کنار سینمای گیشه و همینطور همکاری نهادهای مختلف همچون آموزش و پرورش با سینما است. نمایش فیلم در مدارس و آموزش درباره ی آنها می تواند به تربیت اجتماعی و فرهنگی کودکان کمک نماید و به رشد باردیگر این بخش از سینما بیانجامد.
وضعیت سینمای کودک و نوجوان بعنوان یک بحران جهانی، فقط به ایران محدود نمی گردد، و نتیجه تغییرات گسترده در سطح جهان است. پیشرفت تکنولوژی و دسترسی ساده به پلت فرم های نمایش خانگی سبب شده تا حضور کودکان و نوجوانان در سالن های سینما کاهش پیدا کند. روانشناسان معتقدند که کودکان امروزی به علت برخورداری از هوش و خلاقیت بالا، به سرعت نیازها و علایق خودرا برآورده می کنند. به همین دلیل، سیاست های جهانی در راستای جذب این گروه سنی به سینما درحال تحول است، و ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست.
برای مقابله با این چالش، ضروریست که جشنواره ها و محافل تخصصی به شکل جدی وضعیت فعلی سینمای کودک و نوجوان را بررسی نموده و راهکارهایی برای آینده عرضه کنند. هرچند رقابت در این عرصه دشوار می باشد، اما غیر ممکن نیست. ساختارهای قدیمی که زمانی پیشرو بودند باید خودرا با شرایط جدید وفق دهند یا گروههای تحقیقاتی ویژه ای تشکیل دهند تا نیازها و خواسته های کودکان و نوجوانان امروزی را بهتر درک کرده و بر مبنای آن عمل کنند.
آگاه سازی مسؤلان آموزشی و کنار گذاشتن سیستم های قدیمی می تواند تحولی مثبت در سینمای کودک و نوجوان ایجاد نماید. همچنین، ضروریست که امکانات را به روز نماییم و از فناوری های نوین بهره برداری نماییم تا فیلمسازانی که در این عرصه تخصص دارند، بتوانند خلاقیت خودرا به کار بگیرند. جشنواره ها می توانند بعنوان فضاهایی برای بحث و تصمیم گیری درباره ی وضعیت سینما عمل کنند، اما باید از صاحب نظران انتظار داشت که با آگاهی از چالش های فعلی، تصمیمات واقعی و مؤثری اتخاذ کنند. بدون این تغییرات، بهبود وضعیت سینمای کودک و نوجوان بعید به نظر می آید.
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان باید رسالت خودرا در پشتیبانی از سینمای کودک به خوبی ایفا کند. این نهاد باید بعنوان حامی اصلی این سینما عمل کند و با همکاری وزارت آموزش و پرورش، اکران های اختصاصی برای ارتقاء کیفیت آثار و جذب مخاطب برگزار نماید. این اکران ها می توانند فرصتی طلایی برای معرفی فیلمهای باکیفیت و محتوای آموزنده به کودکان و نوجوانان باشند و ارتباط مؤثری میان سینما و نظام آموزشی برقرار کنند.
سینمای کودک و نوجوان ایران به یک تحول اساسی نیاز دارد؛ سینمایی که بر پایه داستان های نو و روشهای فنی جذاب بنا شود تا بتواند نوجوانان نسل جدید را به سالن های سینما جذب نماید. در این راستا، تولید فیلمها برای پلت فرم های دیجیتال نیز باید در اولویت قرار گیرد، چونکه این پلت فرم ها به صورت فزاینده ای جای سینما را در میان خانواده ها گرفته اند. با این وجود، نباید از سینما نیز غافل شد و کوشش برای احیای آن ادامه یابد.
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بعنوان یکی از نهادهای تأثیرگذار در تولید و ترویج سینمای کودک و نوجوان باید از ظرفیتهای خود برای تولید آثار با محتوای تربیتی و آموزشی بهره برداری کند. اما نقاط ضعفی مانند عدم توجه به نیازهای روز و کمبود بودجه هنوز پابرجا هستند. احتیاج به تولید فیلمهای خاص برای گروه سنی کودک و نوجوان و همکاری مؤثر بین ارشاد و پلت فرم ها برای ایجاد محتوای متناسب با دغدغه های نسل جدید احساس می شود.
نهادهای دولتی، همچون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، در سیاست گذاری، تامین بودجه و پشتیبانی از تولید فیلمهای کودک و نوجوان نقش حیاتی دارند. در عین حال، نهادهای غیردولتی و مؤسسات فرهنگی نیز باید بعنوان شرکای اصلی در تامین منابع مالی و ارائه مشاوره عمل کنند. همکاری بین این نهادها و تولیدکنندگان می تواند کیفیت و جذابیت آثار سینمایی را به طرز چشم گیری افزایش دهد و به رشد و توسعه سینمای کودک و نوجوان در ایران کمک نماید. بدون توجه جدی به نیازهای نسل جدید و بازبینی در سیاست های فعلی، تحقق این تغییرات دشوار خواهد بود.
۵۷۵۷
منبع: سام فیلم
این مطلب سام فیلم را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب