معتمدی نگاه متفاوتی را به تماشاگر منتقل می کند
سام فیلم: نشست نمایش و نقد و بررسی فیلم «راه رفتن روی سیم» ساخته احمدرضا معتمدی با حضور شادمهر راستین، فیلمنامه نویس و کارشناس سینما، مهبد مکّی، آهنگساز و پژوهشگر موسیقی، امیر بکان، آهنگساز و محمدحسین تمجیدی استاد دانشگاه و پژوهشگر سینما، محمود گبرلو منتقد سینما ( مدیر نشست) در سالن فردوس موزه سینما اجرا شد.
به گزارش خبرگزاری سام فیلم به نقل از روابط عمومی موزه سینما، محمود گبرلو با اعلان اینکه فیلم دیدن دارای فرهنگ و آداب به خصوصی است، اظهار داشت: فیلم هایی که نیاز به تأمل دارند نباید در جشنواره یا سالن های عمومی مورد بحث و بررسی قرار بگیرند برای اینکه در این صورت نمی شود در مورد آنها برخورد عمیقی را صورت دارد. «راه رفتن روی سیم» در سال ۱۳۹۵ ساخته شد و امروز که این فیلم در موزه سینما به نمایش درآمده است فرصتی فراهم شده تا بسیار بهتر به آن پرداخته شود.
معتمدی سینمای ایران را به مفاهیم متفکرانه نزدیک کرد
وی افزود: «راه رفتن روی سیم» یکی از آثار آقای معتمدی است که در ابتدا قرار بود نام آن «بوف کور» باشد. معتمدی فیلمساز متفاوتی است و نگاه متفاوتی را به تماشاگر منتقل می کند. او سینمای ایران را به مفاهیم عمیق و متفکرانه نزدیک کرد و در آثار خود به تماشاگر یادآوری می کند تا نسبت به مقوله فیلم و سینما نگاهی ساده نداشته باشد. برخی عقیده دارند سینما در وهله اول سرگرمی است، این گزاره درست است اما سرگرمی باید در امتداد ایجاد یک تفکر باشد.
وی همین طور اظهار داشت: چقدر خوب است زمانی که فیلمی را می بینیم، ساعت ها درباره ی آن تفکر نماییم و نقدهای جدی مفسران فیلم را درباره ی اثر مطالعه نماییم. مفسر فیلم در وهله اول باید تلاش کند تا مفاهیم عمیق اثر را استخراج کرده و در اختیار تماشاگر قرار دهد.
«راه رفتن روی سیم» از مسیر فیلمسازی معتمدی مستثنی است
شادمهر راستین فیلمنامه نویس و منتقد سینما نیز اظهار داشت: یکی از دلایلی که فیلم را دوست دارم این است که «راه رفتن روی سیم» از مسیر فیلمسازی معتمدی مستثنا است. در فیلم های دیگر او سینما ابزاری برای بیان مفاهیم فلسفی است اما در این فیلم مبنا، موسیقی و افراد اهل این هنر است. برای معتمدی فکر و اندیشه مسئله ای مهمست اما در این فیلم او به شکلی دیگر عمل کرده و گویی موسیقی ایشان را به خود فراخوانده بود.
وی ب بیان این که موسیقی بصورت بی واسطه در فیلم مطرح می شود، اضافه کرد: در «راه رفتن روی سیم» با افرادی رو به رو هستیم که بی واسطه موسیقی می نوازند و قصد انتقال معنا ندارند. در آن دوره موسیقی آلترناتیو و ترکیبی نادیده گرفته می شد و معتمدی در فیلم خود به آن پرداخت.
راستین درباره ی خاصیت های این اثر اظهار داشت: در جشنواره بین الملل فجر، واکنش میهمانان خارجی نسبت به این اثر برای من جذاب بود. موسیقی موجب ایجاد ارتباط میان انسان ها می شود. مخاطبان شرقی جشنواره بسیار با فیلم ارتباط خوبی برقرار کردند. در آن سال جوانانی که موسیقی بداهه و آلترناتیو اجرا می کردند فیلم را دیدند و فضا و احساسات موجود در فیلم مورد توجه آنها قرار گرفته بود.
وی با اعلان اینکه موسیقی در «راه رفتن روی سیم» فضا را می سازد، اظهار داشت: برخی فیلم ها با وجود جذب مخاطب اندک، همیشه در ذهن مخاطب باقی می مانند و این فیلم همچون همین موارد است.
در ادامه مهبد مکّی آهنگساز و پژوهشگر موسیقی نیز اظهار داشت: از موزه سینما تشکر می کنم که فرصتی فراهم آورد تا از نطر زیبایی شناسی به موسیقی و ارتباط آن با فیلم بپردازیم. معتمدی با علم فلسفه به شکلی عمیق سر و کار دارد و این دانش خطرناک و پردغدغه را با روندی علمی پیگیری کرده است. در جامعه خیلی از افراد این دانش را بسیار بی مهابا دنبال می کنند و با جریان فکری تاریخی در این رشته آشنا نیستند.
وی با اعلان اینکه معتمدی دارای نگاه دینی و وطنی است، بیان داشت: باید اتاق اندیشه ای شکل بگیرد که در آن کارشناسان مختلف رشته های مختلف درباره ی موسیقی به بحث و نظر بپردازند. پیگیری موسیقی آدابی دارد و تا زمانیکه در فرهنگ یک خطه دقیق نشویم، نمی توانیم با موسیقی آن منطقه ارتباط برقرار نماییم. متاسفانه تاریخ را مطالعه نمی نماییم و این مسئله درباب هنر موسیقی و اتفاقات مهمی که در جریان آن رخ داده است نیز وجود دارد.
وی افزود: موسیقی بیان احساس بوسیله صدا نامیده می شود اما این گفتار باید مورد تعمق دقیق قرار بگیرد. امروزه نیز در مباحث زیبایی شناسی تعاریف دیگری برای این هنر ارائه شده است.
دغدغه معتمدی نسبت به مسائل اجتماعی برجسته است
امیر بکان آهنگساز و عضو شورای عالی موسیقی نیز اظهار داشت: معتمدی همچون متفکران حوزه فلسفه و بحث های میان رشته ای در عرصه سینما است. درباره ی فلاسفه به سختی می توان صحبت کرد. در دانشگاه با وی در فاصله میان کلاس ها صحبت می کردیم و برای من دغدغه او نسبت به مسائل اجتماعی برجسته بود. ایشان در آثار خود تولید معنا کرده و از ساختار و محتواگذر کرده اند، یعنی فارغ از معانی نشانه شناسانه در برخورد با آثار معتمدی باید بدنبال معنا بود.
وی با اعلان اینکه معتمدی برای بیان مختصات مد نظر خود مدیوم سینما را برگزیده است، اضافه کرد: فیلم «راه رفتن روی سیم» سرشار از المان های نشانه شناسی، معنا شناسی و جامعه شناسی است. او موضوعی میان رشته ای درباب سینما و موسیقی را دستمایه ساخت این فیلم قرار داده است. نشانه هایی مانند «مقام»، «تبنور» و «موسیقی راک» دارای معانی قابل تفسیر هستند.
این آهنگساز اشاره کرد: «راه رفتن روی سیم» از حوزه فلسفه عبور کرده و به گروهی می پردازد که خود دارای فرهنگی ویژه در موسیقی است. ساز تنبور که در فیلم نقش مهمی دارد، از مرزهایی می آید که در آن آیین، تفکر و مناسک شکل می گیرد. متاسفانه مروزه انواعی از موسیقی شنیده می شود که ارتباطی با فرهنگ ایرانی ندارد. در کشور ما با وجود پشتوانه عظیم و گسترده فرهنگی، نسبت به موسیقی ملی توجه خاصی نمی گردد. بزرگترین رساله موسیقی تاریخ توسط فارابی در حدود قرن سوم و چهارم هجری نوشته است، در صورتیکه در آن دوران اروپا در دوران میانی قرون وسطی به سر می برد. متاسفاته مردم از چنین سرمایه هایی مطلع نیستند و با وجود این، در بیشتر دانشگاه های مطرح دنیا، زبان و ادبیات فارسی مورد توجه است و تدریس می شود.
بکان افزود: بحران زبان وگفتمان و همین طور بحران هویت در فیلم، مد نظر معتمدی بوده و موسیقی مجرایی برای بازنمایی آنست. سراسر فیلم دارای مفاهیم نشانه شناسی است و ساز تنبور در فیلم یک نشانه از فرهنگ ایرانی است.
محمدحسین تمجیدی، استاد دانشگاه و پژوهشگر فیلم نیز اظهار داشت: در سالهای متمادی در دانشگاه با معتمدی هم اتاق بودم. ایشان شخصیت بسیار متفاوتی در امر فیلمسازی و سایر مقوله ها دارد. معتمدی یک انسان دغدغه مند است و دارای نگاه و تاثیر متفاوتی است و موسیقی برای او یک بهانه بنیادین بوده تا اندیشه دیگری را مطرح کند که در رابطه با موسیقی است. گسست میان رابطه انسان ها و عدم درک آنها از یکدیگر می تواند فجایع غیرقابل جبرانی را به وجود آورد.
تمجیدی افزود: معتمدی در انتقال دیدگاه فلسفی خود به مخاطب بسیار موفق است و برای او ساختارهای زیبایی شناسانه در درجه دوم اهمیت قرار دارد و بیش از هر مسئله دیگری بدنبال ایجاد گفتمان در اثر است. حالا در نظام اجتماعی تکلیف موسیقی معلوم نیست. موسیقی یک زبان بین المللی است و در همه نقاط دنیا با آن ارتباط برقرار می کنند.
احمدرضا معتمدی نیز در سخنانی اظهار داشت: ما فیلم هایی ساختیم تا حرف هایی را به جامعه منتقل نماییم. متاسفانه نقد به مفهوم واقعی در سینمای ایران وجود ندارد. برای مثال به فیلم های آنجلوپلوس تنها بوسیله نقد میتولوژیک می شود نزدیک شد و آنها را درک کرد و نقد آثار هیچکاک را باید به گونه روانشناسانه پی گرفت و فیلم «دزد دوچرخه» را باید پدیدار شناختی نقد کرد. این نکته موضوع مهمی است که کم تر مورد توجه قرار می گیرد.
۲۲۰۵۷
این مطلب سام فیلم را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب